چکیده:
هدف:پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرعت خواندن خط بریل به دست چپ و دست راست با توجه به دست برتری در میان دانشآموزان نابینای شهر تبریز که در مقطع دبیرستان مشغول به تحصیل بودند،انجام شده است.روش:در راستای هدف فوق،27 دانشآموز دختر و پسردبیرستانی (شامل 8 دختر و 19 پسر)با میانگین سنی 19 سال و 8 ماه که 14 نفر آنها راست دست و 13 نفر آنها چپ دست بودند،از میان کلیه دانشآموزان نابینای مشغول به تحصیل در دبیرستان نابینایان شهید مرادی شهر تبریز که از خط بریل استفاده میکنند،بهطور تصادفی انتخاب شدند.کلیه آزمودنیها به گویههای پرسشنامه دست برتری ادینبورگ(اولدفیلد،1971)پاسخ دادند.همچنین همهء آزمودنیها به صورت انفرادی،متنی با عنوان "پوشه یک ورقی"شامل 357 کلمه را که به بریل نوشته شده بود،در یکی از سه موقعیت(با هر دو دست،فقط با دست راست و فقط با دست چپ) خواندند و سرعت خواندن آنها با دستگاه زمانسنج براساس تعداد کل کلمات در ثانیه اندازهگیری شد.یافتهها:پس از اجرای آزمونها به صورت انفرادی و استخراج زمان صرف شده برای خواندن کل متن،آزمودنیها براساس بهره برتری جانبی (LQ) به دو گروه راستدست و چپدست تقسیم شدند.برای تحلیل از آزمون ناپارمتری فریدمن استفاده شد و نتایج نشان داد که سرعت بریلخوانی به هنگام استفاده از هر دو دست،نسبت به سایر موقعیتها(بدون در نظر گرفتن دست برتری)بهطور معناداری بیشتر بود.همچنین براساس نتایج آزمون U من ویتنی،میان سرعت بریل خوانی در افراد چپ دست و راست دست تفاوت معنادار وجود داشت،به طوری که سرعت بریلخوانی افراد چپدست و راست دست به هنگام استفاده از دست چپ بیشتر بود،ولی این تفاوتها با توجه به نتایج آزمون کروسکال والیس در دو جنس معنادار نبود.نتیجهگیری:سرعت بریلخوانی به هنگام استفاده از هر دو دست،بدون در نظر گرفتن دست برتری بیشتر است.همچنین سرعت بریلخوانی،با دست چپ بیشتر از سرعت بریل خوانی با دست راست است.
Objective: This research investigating speed of hands for Braille reading among blind secondary high school students regarding their handedness.
Method: From 160 secondary high school students in Shahid Morady school، who use Braille، 27 blind participants (8 girls، 19 boys) (mean of age = 19.8) were randomly selected. All participants completed Edinburgh Handedness Inventory (Oldfield، 1971) for Laterality Quotient (LQ). The participants were divided into 2 groups as 14 for the right handed، and 13 for the left handed. Then each participant used his hands for reading a text titled «One Paged Folder» including 357 words in 3 situations (with both hands، just with right hand، and just with left hand). Reading speed was calculated by a chronometer in each occasion according to all of the text words per second.
Results: Utilizing Friedman test revealed that using both hands needed the least time. But comparing the speed of reading between two groups by Mann-Whitney U detected significant differences، so that left handed participants had the most speed when using just left hand for Braille reading. There was no significant difference according to Kruskal-Wallis test results between two genders in interaction with laterality and reading speed.
Conclusion: Reading Braille by both hands has the most speed. And، left handed blinds have the most speed in reading Braille by using just left hand in comparison with right handed individuals.
خلاصه ماشینی:
پژوهش در حیطه کودکان استثنایی/سال هشتم،شماره 1،1387 42-34 Research on Exceptional Children,2008,Vol. 8,No. 1,34-42 سرعت بریلخوانی با کدام دست بیشتر است؟ یک مطالعه نوروسایکولوژیک دکتر احمد علیپور1،مژگان آگاه هریس2،ناهید یوسفپور3 تاریخ دریافت:13/8/86 تجدیدنظر:11/10/86 پذیرش نهایی:5/12/86 چکیده هدف:پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرعت خواندن خط بریل به دست چپ و دست راست با توجه به دست برتری در میان دانشآموزان نابینای شهر تبریز که در مقطع دبیرستان مشغول به تحصیل بودند،انجام شده است.
به طوری که در این افراد کارکرد کورتکس پسسری،به دروندادهای لمسی اختصاص داده میشود(ساداتو و همکاران،2002)و تصویرسازی به واسطه لمس یا بریلخوانی صورت میگیرد؛به این ترتیب،لمس حروف بریل باعث فعال شدن بخش تحتانی پسسری در مغز و افزایش فعالیت سوختوساز در کورتکس پسسری،میشود که این یافته را اوهل و همکارانش(1993)با امواج EEG 3 نیز نشان دادهاند.
به منظور تبیین این یافته میتوان به الگوی فاگوت و همکاران(1997)استناد کرد که نشان داده بودند نیمکره راست مغز(دست چپ)برای بریلخوانی فعالیت بیشتری دارد چرا که پردازش ویژگیهای فضایی-کلامی حروف بریل به وسیلهء نیمکره راست صورت میگیرد تا اطلاعات لمسی ساده به الگوهای معناداری تبدیل شوند که دارای خواص معنایی و واژگانی باشند.
از طرفی ادراک معنای زبانشناختی حروف بریل به نفع نیمکره چپ(دست راست)است و افراد نابینا به منظور ادراک معنای بریل از نیمکره چپ استفاده میکنند؛بنابراین،به نظر میرسد که استفاده از هر دو دست در خواندن متنی که به بریل نگاشته شده است،بهطور همزمان منجر به تسهیل ادراک زبانشناختی و فضایی-کلامی خط بریل در آزمودنیها میشود و به این ترتیب،آزمودنیها برای خواندن خط بریل زمان کمتری صرف میکنند و سرعت بیشتری در مقایسه با بریلخوانی با یک دست خواهند داشت.