چکیده:
نویسنده،ضمن معرفی اجمالی مؤلف «سووشون»و تلقی یک«مدینهی فاضله»از این اثر،به تبیین شخصیت و نمادهای داستان و همچنین عامل زمان و تاریخ این رویداد پرداخته،آنگاه نوع نثر و تصویر گرائی و نیز جنبههای سیاسی و اجتماعی رمان را بررسی کرده است.این مقاله با توجه به محدودیت صفحات مجله-به اختصار-از نظرتان میگذرد.
خلاصه ماشینی:
"نویسنده در این قسمت رمان که محور اصلی حرکت و مبارزه با استعمارگران داخلی و خارجی است و همچنین کسب استقلال و حق طلبی و حل مسائل سیاسی جامعهی عصر خویش است گریز میزند و جذبهی عشق که جوهره اصلی زندگی بشر است توجهش را جلب میکند و از حاج آقا پدر یوسف شیخ صنعانی میآفریند که مکتب و مریدان را رها میکند و خلاف عرف و انتظارات مردم و سنت جامعهی عصر خویش حرکت میکند و مصلحت اندیشی و سوداگرایی را رد میکند و خرقهی تقوا و زهد ریایی را میسوزاند.
قشون اجنبی برای تهیهی آذوقه و خوراک خود در شیراز دست به اعمال قدرت و فشار زدهاند و همین باعث نابهسامانی و قحطی در این شهر شده است.
بسیار ناخرسندند و اینگونه میاندیشند: خانهای کاو شود از دست اجانب آباد ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است جامهای کاو نشود غرق به خون بهر وطن بدر آنجامه که ننگ تن و کم از کفن است (ابو القاسم قزوینی)2 نویسنده با بیان خواب زری-بعد از مرگ یوسف-این تعبیر را به خواننده القا میکند که آنچنان باید زیست چو«سرو»و آنچنان باید مرد چو«مرد»و نهال شهادت همیشه شکوفا خواهد شد.
درد نهایت،طرح این داستان دارای اهداف گوناگونی است با یک محور اصلی و چند محور فرعی به شرح زیر: -مبارزه با استعمار داخلی و خارجی -نشان دادن زندگی بورژوازی در جامعه -فقر و دردمندی طبقات محروم -دستاویز قرار دادن طبقهی عامه -ثبت لحظههای زودگذر،یعنی لحظههایی که یادآور شکل اصلی زندگیاند."