چکیده:
وحی و مفهوم الوهی آن شالوده متن قرآنی را شکل میدهد.1تمامی مباحث علوم قرآنی از جمله سیاق از فروعات بحث از وحی تلقی میگردد و عنوان وحی هم طراز با قرآن2و کتاب3در تمدن اسلامی و اندیشههای قرآنی محسوب شد.مباحثی چون نزول،کیفیت نزول تدریجی یا دفعی،شناخت مکی یا مدنی بودن سور و آیات،محکم و متشابه، حقیقت و مجاز،وجوه و نظائر و مانند آن لزوما رابطهای وثیق با تأویل و تفسیر آیات و متن قرآنی ندارد اما سیاق،تناسب و تناسق از جمله موضوعات جدیدتری محسوب میشوند که با ساختار زبانی و آمیخت ساختگانی معنایی در پیوند میباشند. اخذ و اصطیاد مفهوم روشن آیات به جستجو و پژوهش در سیاق آیات هم بسته است بنحوی که علامه طباطبایی حتی گاهی سیاق را بر اسباب نزول4ترجیح داده و گاهی به دلالت سیاق از عبارتی عام،مفهومی خاص و معنایی متعین را تفسیر میکند.5برخی از مفسران از اهمیت سیاق به نحوی یکسان در تمامی آیات و سور و تفسیر معنای آیات هم بسته بهره میبرند6در حالی که برخی دیگر سیاق را متعلق شروطی دانسته و تحت ضوابطی از تأثیر سیاق سخن میگویند.7
خلاصه ماشینی:
"به هر روی میدانیم که سیاق از نوع و چرایی چینش آیات سخن میگوید و بیان میدارد که اولا به چه سبب کلمات چند آیه با نظمی خاص با یکدیگر همبسته معنایی و زبانی پیدا کردهاند و ثانیا فهم هر کدام از آیات مرتبط چگونه در تناظری با فهم دیگر آیات است؟!13 بی تردید این تعبیر و تعریف از سیاق،آن را به مناسبت و اسباب نزول نزدیک میسازد.
مینویسد آیه شریفه در حد خود عمومیت دارد اما از جهت اینکه در سیاق نهی قرار گرفته و رسول خدا را امر میکند به پیروی آنچه به او وحی شده لذا مراد از یوحی معنای عام نبوده بلکه مخصوص به مسئله پیشنهادی است که کفار و منافقین مطرح کرده بودند.
34 آیه 3 و توکل علی الله و کفی بالله وکیلا همچنان که در ابتدای تفسیر سوره احزاب گفته شد سه آیه در سیاق معنی و حکم واحدند لذا به باور علامه با اینکه این آیه همانند آیه دوم فی حد نفسه عام است اما به خاطر وقوعش در سیاق نهی،دلالت میکند بر امر به توکل بر خدا در خصوص عمل به امر خدا و وحی او،و نیز اشعار دارد بر اینکه امر نامبرده مطلب مهمی است که از نظر اسباب ظاهری عمل به آن محذور دارد و هر دلی که باشد دچار وحشت میوشد مگر آنکه کسی در عمل به آن به خدای سبحان توکل کند."