چکیده:
این بحث که بازنویسی درسهای اخلاق استاد مصباح است، به بازکاوی موانع توبه میپردازد. طرح شبهات و وساوس شیطان از جمله عواملی است که موجب میشود انسان در انجام توبه و بازگشت حقیقی به سوی خدای متعال با تردید مواجه شود. توهم اینکه شفاعت موجب میشود همه گناهان انسان بخشیده شود و نیازی به توبه نیست نیز از جمله موانع بزرگ توبه است. در صورتی شفاعت رخ میدهد که اولا، انسان شرایط لازم را برای آن داشته باشد. ثانیا، این شفاعت شامل عالم برزخ نمیشود؛ فرد گناهکار در عالم برزخ، عذاب و کیفر گناهان خویش را خواهد چشید. علاوه بر این، مشاهده فیلمهای مبتذل، دوستان ناباب، وارد شدن در محیطهای آلوده، معاشرت با افراد گناهکار و... زمینهساز گرفتار شدن در معضلات اخلاقی و گناه است و توفیق عبادت و توبه را از انسان سلب میکند.
خلاصه ماشینی:
"اینگونه احادیث ممکن است مورد سوءاستفاده شیطان قرار گیرد و ما را وسوسه کند که نگران فرجام گناه خود نباشیم و باکی از انجام گناه و نافرمانی خدا نداشته باشیم؛ زیرا با محبت اهلبیت علیهمالسلام، و شرکت در مجلس روضه سیدالشهداء علیهالسلام، و گریستن برای آن حضرت، همه گناهان بخشیده میشود و مورد شفاعت آن بزرگوار قرار میگیریم.
مگر عالم و تعالیم الهی گزاف است که هزاران گناه و جنایت با چند قطره اشک بخشیده شود و مگر هر اشک چشمی فایده دارد؟ آیا عمر سعد ملعون که، در روز عاشورا در برابر انبوه جنایتهایی که خود و یارانش بر سیدالشهدا علیهالسلام وارد کردند گریست، مشمول عفو قرار میگیرد؟4 همچنین پس از شهادت امیرمؤمنان علیهالسلام، معاویه بر آن حضرت گریست و بیتردید این گریه برای او فایده و ثمری ندارد.
همچنین در صورتی که ما شرایط و ظرفیتهای لازم را در خود فراهم آوریم، به پاداش محبت به اهلبیت علیهمالسلام، و گریه بر سیدالشهدا علیهالسلام، دست مییابیم و اگر بنا بود که گریه بر آن حضرت به صورت مطلق تأثیر میگذاشت و حتی گریه فاسقترین و بدترین مردم بر امام حسین علیهالسلام باعث بخشیده شدن گناهان او میگشت، دین بازیچه تلقی میشد و دستآویز منحرفان و هوسآلودگان قرار میگرفت.
عامل دوم، ایجابی است که زمینه اتخاذ اراده مثبت و تصمیم سازنده را در انسان تقویت میکند، نظیر معاشرت با افراد شایسته، قرائت قرآن و مطالعه کتابهای روایی و اخلاقی، شرکت در مجالس وعظ و حضور یافتن در جلسات دعا و مناجات و مهمتر از همه تلاش برای تحصیل انس با خدا؛ زیرا اگر انسان طعم انس با خداوند را چشید و لذت گفتوگو و مناجات با معشوق و معبود خود را درک کرد، همه جاذبههای غیر الهی در برابرش حقیر و کوچک جلوه میکنند و حتی برای لحظهای حاضر نیست شیطان را به حریم دل خود راه دهد."