چکیده:
بررسی الهیات مسیحی اریجن دارای جنبههای گوناگونی است که هر کدام به تنهایی اهمیت ویژهای دارد، به ویژه برای کسی که قصد آشنایی با کلام مسیحی را دارد. او هم فیلسوف بود، هم از آباء اولیه کلیسا و هم یک متکلم مدافع و مفسر کمنظیر. همچنین، او را مبدع الهیات نظاممند دانستهاند. الهیات اریجن به نوعی یک طرح افلاطونی ـ گنوسی بود. سه مسئله مهم در کانون توجه او قرار داشت؛ وی در سه بخش عمده کتابش مسیحیت را چنین خلاصه کرد: خدا و تجلیات او، هبوط ارواح مخلوق، نجات. البته یک بخش مهم دیگر را هم در پایان میافزاید که همان فهم تمثیلی کتاب مقدس است. او میکوشد از مؤلفهها و مبانی مسیحیت یک کل انداموار فراهم سازد که هم پاسخگوی شبهات باشد و هم از تمام حقایق ناب و نتایج اندیشههای پیشین بهره ببرد. اریجن در برخی از عقایدش بدعتگذار شناخته شد و با نقد و از بین بردن آثار او در شرق، تا حدودی تأثیرگذاری او تحتالشعاع قرار گرفت، اما به زودی در کلیساهای شرقی و غربی پیروانی جدی یافت. این مقاله درصدد است تا به بررسی مهمترین دیدگاهها و تأثیرات او در عالم مسیحی بپردازد
خلاصه ماشینی:
"17 این امر برای اریجن آنقدر اهمیت داشت که با وجود اینکه او در جامعه کلیسایی بود، اما در عین حال در گفتوگوی مداوم با محققان یهودی و غیریهودی زمان خویش بود که توانست راههای جدید فراوانی باز کند و آنها را به زبان قابلفهمی بیان کند؛ یعنی ریختن پیام کتاب مقدس در قالب الهیات نظاممند.
60 از سوی دیگر، در دوره او که هنوز حاکمیت مسیحیان آغاز نشده بود، بیانات جامع و مبسوطی برای عموم دینداران وجود نداشت و شاید مقصود دیگر اریجن از تألیف کتاب در باب اصول اولیه ـ افزون بر دفاعیهنویسی ـ همین ارائه کامل از الهیات مسیحی باشد؛ زیرا دغدغه اصلی بخش شرقی امپراتوری روم این بود که برای شرح مضامین و تعابیر سنتی درباره رابطه مسیح با خدا و نیز رابطه جنبههای انسانی و الوهی وجود مسیح در قالب اصطلاحات روز راههای معتبری بیابد.
اریجن از یکسو با این باور که ارواح را ذاتهای خلقشده پیش از وجود یافتن عالم مادی در نظر گرفت که گناه هیچیک از آنها ربطی به دیگری ندارد، به طریق افلاطونیان رفت، و از سوی دیگر، مفهوم گناه نخستین که از طریق توارث به تمام انسانها رسیده است و اینکه در کتاب مقدس خلقت روح پس از خلقت بدن آمده است، را قابل جمع با نظریه یونانی ندید.
116 اما درباره روش تفسیری او به نظر میرسد که رویه مداوم شرح کتاب مقدس در همان اوایل قرن دوم آغاز شده باشد و در قرن سوم متأثر از اریجن به شکل ادبیات رایج در شرق و غرب مسیحی درآمد و مبنای مواعظ کلیسایی قرار گرفت که تا زمان حاضر نیز ادامه یافته است."