چکیده:
تولید زباله بیمارستانی یک فرایند ناخواسته در سیستم بیمارستانی است.پسماندهای عفونی به دلیل ماهیت خطرناکشان،که حاوی انواع مختلفی از میکرو ارگانیسمهای بیماریزا هستند،بیشتر زائدات به محیط زیست انسانی صدمه میزنند و لازم است که راه کارهای مناسبی برای کنترل و بیخطر سازی آنها اتخاذ شود.هدف مقاله سنجش چگونگی اثربخشی نظام مدیریت زیست محیطی بیمارستان شهر تهران براساس استاندارد بین المللی سری 14000 ISO است.پژوهش از نوع کاربردی،توصیفی و میدانی است.از مجموع 75 بیمارستان در شهر تهران،60 بیمارستان براساس جدول کرجسی و مورگان بعنوان نمونه و از طریق تصادفی انتخاب و جمعآوری دادهها از 57 بیمارستان ممکن شد.دادهها از طریق پرسشنامه ساخته شده برمبنای استاندارد یادشده و استفاده از طیف لیکرت شش گزینهای جمعآوری و دادهها از طریق نرم افزار spss و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی(آزمون t )تحلیل شد.مقادیر میانگین نمرات متغیرهای مورد مطالعه یعنی همان اجزاء استاندارد،در مقیاس طیف یک تا شش،یک تا شش،به ترتیب:جهتگیری خط مشیها 48/3،شناسائی جنبههای زیست محیطی 15/3،تدوین اهداف خردو کلان 15/3،برنامهریزی برای نیل به اهداف 15/3،تدوین وظایف و مسئولیتها 18/3،آموزش کارکنان 23/3،استقرار نظام ارتباطی 37/3، مستندسازی سیستم زیست محیطی 22/3،کنترل فعالیتها 24/3،آمادگی واکنش در موقعیتهای اضطراری 25/3،امکان ارزیابی ادواری 09/3،اقدام اصلاحی برای حذف عدم انطباقها 02/3 و بازنگری نظام مدیریت زیست محیطی 3 بدست آمد.تمامی مقادیر کمتر از میانگین مفروض یا نظری،(یعنی 5/3)هستند و این نشان دهنده آنست که استاندارد بین المللی سری 14000 ISO در حد مطلوب رعایت نمیشود و باید توجه بیشتری در این مورد معمول شود.
خلاصه ماشینی:
"مقادیر میانگین نمرات متغیرهای مورد مطالعه یعنی همان اجزاء استاندارد،در مقیاس طیف یک تا شش،یک تا شش،به ترتیب:جهتگیری خط مشیها 48/3،شناسائی جنبههای زیست محیطی 15/3،تدوین اهداف خردو کلان 15/3،برنامهریزی برای نیل به اهداف 15/3،تدوین وظایف و مسئولیتها 18/3،آموزش کارکنان 23/3،استقرار نظام ارتباطی 37/3، مستندسازی سیستم زیست محیطی 22/3،کنترل فعالیتها 24/3،آمادگی واکنش در موقعیتهای اضطراری 25/3،امکان ارزیابی ادواری 09/3،اقدام اصلاحی برای حذف عدم انطباقها 02/3 و بازنگری نظام مدیریت زیست محیطی 3 بدست آمد.
لذا مساله پژوهش آنست که فعالیتهای بیمارستانهای مورد مطالعه در شهر تهران تا چه میزان منطبق با استاندارد یاد شده است تا از این رهگذر انجام یافتن اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی امکانپذیر شود.
پرسشهای پژوهش:پرسش اصلی پژوهش عبارت است از:اثربخشی مدیریت زیست محیطی در بیمارستانهای تهران چه میزان است؟و پرسشهای فرعی برمبنای اجزای مدل استاندارد ISO 14000 در بردارنده میزان رعایت و تحقیق:1)جهتگیری خط مشیهای زیست محیطی،2)شناسایی جنبههای زیست محیطی،3)تدوین اهداف کلان و خرد زیست محیطی،4)برنامهریزی برای نیل به اهداف خرد و کلان،5)میزان تدوین وظایف،مسئولیتها و اختیارات برای تسهیل مدیریت زیست محیطی،6)کسب آموزش توسط کارکنان بیمارستانها،7)میزان استقرار نظام ارتباطی مناسب برای اجرای مدیریت زیست محیطی،8)میزان مستند سازی سیستم مدیریت زیست محیطی،9)کنترل عملیات و فعالیتها در ارتباط با جنبههای زیست محیطی،10)آمادگی واکنش در وضعیت اضطراری، 11)فراهم آوردن امکان ارزیابی ادواری فعالیتهای مربوط به زیست محیطی،12)بعمل آوردن اقدام اصلاحی یا پیشگیری برای حذف عدم انطباقها با استانداردهای زیست محیطی و 13)میزان بازنگری نظام مدیریت زیست محیطی،هستند.
همچنین دقت دریافتههای پژوهش،با رویکرد مدیریت نظامگرا،نشان میدهد که سطح متغیرهای بازنگری زیست محیطی(3)،انجام اقدام اصلاحی برای حذف عدم انطباقها (02/3)،کنترل عملیات و فعالیتها در ارتباط با جنبههای زیست محیطی(2/3)،امکان کنترل عملیات و فعالیتها(2/3)،امکان ارزیابی ادواری(09/3)و مستند سازی سیستم مدیریت زیست محیطی(2/3)کمترین مقادیر را دارا هستند."