چکیده:
کیفیت زندگی از اساسیترین مفاهیم روانشناسی مثبتگر است.هدف پژوهش حاضر بررسی میزان پیشبینی ابعاد کیفیت زندگی،شامل«سلامت جسمی»،«سلامت روان»،«ارتباطات اجتماعی»و«ادراک محیط زندگی»توسط ابعاد الگوهای ارتباطی خاواده،شامل«بعد گفت و شنود»و«بعد همنوایی»بود. مشارکت کنندگان در پژوهش 435 دانشآموز(215 نفر دختر و 220 نفر پسر)دبیرستانهای مختلف شهر شیراز بودند.برای سنجش کیفیت زندگی از مقیاس کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی3 و برای سنجش ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده از مقیاس تجدیدنظر شدهء کوئرنر و فیتزپاتریک استفاده شد.روایی مقیاسها از طریق همسانی درونی و پایانی آنها به روش آلفای کرونباخ تعیین شد.نتایج بیانگر روایی و پایایی مطلوب مقیاسها بود.با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش همزمان میزان پیشبینی هریک از ابعاد کیفیت زندگی توسط دو بعد گفت و شنود و همنوایی الگوهای ارتباطی خانواده مورد بررسی قرار گرفت.یافتهها نشان داد که در هر چهار بعد کیفیت زندگی،یعنی سلامت جسمی،سلامت روان،ارتباطات اجتماعی و ادراک محیط زندگی،جهتگیری گفت و شنود خانواده پیشبینی کنندهء مثبت و جهتگیری همنوایی پیشبینی کنندهء منفی بود.بنابراین،میتوان گفت که ارتقاء گفت و شنود خانواده پیشبینی کنندهء کیفیت زندگی فرزندان است،در حالی که تأکید بر همنوایی در خانواده از کیفیت زندگی فرزندان میکاهد.
خلاصه ماشینی:
با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش همزمان میزان پیشبینی هریک از ابعاد کیفیت زندگی توسط دو بّعد گفت و شنود و همنوایی الگوهای ارتباطی خانواده مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها نشان داد که در هر چهار بعد کیفیت زندگی،یعنی سلامت جسمی،سلامت روان،ارتباطات اجتماعی و ادراک محیط زندگی،جهتگیری گفت و شنود خانواده پیشبینی کنندهء مثبت و جهتگیری همنوایی پیشبینی کنندهء منفی بود.
این در حالی است که در میان استرسهای اجتماعی،استرس در ارتباطات والد-فرزندی و زناشویی از قویترین پیشبینی کنندههای سلامتی است(تورن،ویتون،و لوید8،1995،به نقل از ویکرما و همکاران، 2001)و تحقیقات متعدد نشان دادهاند که جهتگیری گفت و شنود به صورت منفی(براون،1997؛رنو و کنی9،1992؛دورونتو،نیشیدا،و ناکایاما10،2005؛کوروش نیا،1385)و جهتگیری همنوایی به صورت مثبت(والترز و کارال11،1960؛نیول و استوتمن12،1991،به نقل از کوئرنر،و فیتزپاتریک،1997؛ کوروش نیا،1385)اضطراب و استرس را پیشبینی میکنند.
جدول -y-z ماتریس همبستگی متغیرهای مورد مطالعه (تصویرتصویر) نتایج جدول نشان میدهد که جهتگیری گفت و شنود با هر چهار بّعد کیفیت زندگی همبستگی مثبت و جهتگیری همنوایی با همهء ابعاد همبستگی منفی برقرار کرده است.
بنابراین،جهتگیری گفت و شنود خانواده پیشبینی کنندهء مثبت و جهتگیری همنوایی پیشبینی کنندهء منفی همهء ابعاد کیفیت زندگی است.
این نتیجه حاکی از آن است که گفت و شنود فرزندان و والدین در خانواده و تبعات آن میتواند پیشبینی کنندهء مثبت و معنادار سلامت جسمی اعضای خانواده باشد.
بنابراین،یافتهء حاضر مؤید این مطلب است که کیفیت گفت و شود اعضای خانواده میتواند حتی بر نحوهء ادراک آنها از محیط زندگیشان مؤثر باشد.