چکیده:
پژوهش حاضر وضعیت مجموعهسازی کتابخانههای دبیرستانهای دولتی شهر تهران را در سال تحصیلی 88-1387 مورد بررسی قرار میدهد.99 دبیرستان از میان 296 دبیرستان دخترانه دولتی موجود به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و به روش پیمایشی مورد مطالعه قرار گرفتند.ابزار این پژوهش یک پرسشنامه با 23 سئوال بسته و 2 سئوال باز میباشد.یافتهها نشان داد که 40 کتابخانه(5/45 درصد)توسط کتابدار اداره میشود.«عدم توجه و اهمیت به شغل کتابداری»مهمترین دلیل عدم استخدام کتابدار در کتابخانههای آموزشگاهی ذکر شده است.رشد سالانهی منابع به طور متوسط کمتر از یک درصد است. آزمون آماری کای اسکوئر نشان داد که حضور یک کتابدار متخصص در کتابخانه با ایجاد مجموعهای که رضایت مراجعهکنندگان را تأمین کند،ارتباط دارد(038/0-p و 54/6-2x).بیشترین سهم مجموعه را کتب مذهبی،و کمترین سهم را کتب سرگرمی و تفریحی دارند،ضمن اینکه داشتن تحصیلات کتابداری نقشی در اولویت موضوعی مجموعه ندارد.«توصیهی مراجعان»نخستین اولویت به عنوان ابزار انتخاب کتاب و«کمبود بودجه»مهمترین مشکل در مجموعهسازی عنوان شده است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه وجود مجموعهای مناسب و متناسب با نیازهای دانشآموزان میتواند در ترغیب آنان به استفاده از کتابخانه و مطالعه مؤثر باشد؛این پژوهش به منظور بررسی و رویکردها و مسائل مجموعهسازی در کتابخانههای آموزشگاهی،به مطالعهی وضعیت مجموعهسازی در کتابخانههای دبیرستانهای دولتی شهر تهران میپردازد و میکوشد تا این پرسش را نیز مورد بررسی قرار دهد که حضور یک فرد متخصص در زمینهی کتابداری چه تأثیری در بهبود کیفیت مجموعه خواهد داشت؟پیشینهی پژوهش در ایران زنگنه(1374)نتایج پژوهش خود با عنوان،نگرش مدیران و دبیران دبیرستانهای شهر تهران دربارهی کتابخانهی آموزشگاهی»را اینگونه ذکر میکند:1-کمبود منابع مرجع و کتب کمک آموزشی در کتابخانهی دبیرستانهای شهر تهران از دید دبیران مشهود میباشد.
پژوهش صمدی علینیا،سپهر و بزرگی(1385)با عنوان«بررسی وضعیت کیفی کتابخانههای دبیرستانی شهر اصفهان از لحاظ مدیریت،نیروی انسانی،بودجه،منابع و فضا و جایگاه این کتابخانهها در بدنه آموزش و پرورش در سال تحصیلی 85-1384»نشان داد که 70 درصد کتابخانههای آموزشگاهی مورد بررسی کتابدار ندارند.
جدول توزیع فراوانی موانع استفاده از کتابدار در کتابخانههای آموزشگاهی اسکن هیچ یک از مدارس بودجه مستقل برای خرید منابع کتابخانه ندارند و هزینه خرید،از طریق سرانهی مدرسه(58 درصد)،حق عضویت(5/54 درصد)،جریمه دیرکرد(8/6 درصد)، کمک انجمن اولیاء و خیرین(2/18 درصد)و سود حاصل از فروش کتاب در نمایشگاههای مدارس(8/6 درصد)تهیه میشود.
با توجه به اینکه 38 درصد از مدارس در سال گذشته هیچ مبلغی برای خرید کتاب اختصاص ندادهاند و در مورد کتب اهدایی شهرداری نیز امکان انتخاب محدود است و کتابداران باید از میان کتب ارائه شده توسط شهرداری،کتب مورد نیاز خود را انتخاب کنند، طبعا در چنین شرایطی آنان امکان تأثیرگذاری زیادی بر اولویتبندی موضوعی مجموعهی خود نخواهند داشت."