چکیده:
مقصود از نگارش مقاله حاضر معرفی طرح واره های تصویری از دیدگاه معنی شناسی شناختی و نقد و بررسی نگرش مربوط به آن است. برای نیل به این مقصود، ابتدا به آرا این دسته از معنی شناسان اشاره خواهیم کرد؛ سپس، عمده ترین طرح واره های تصویری را معرفی خواهیم کرد و، در نهایت، به بازبینی نگرش مربوط به آن خواهیم پرداخت تا نقاط قوت و ضعف آن معلوم گردد و احیانا مسیری برای معرفی فرضیه ای تازه در این زمینه فراهم آید.
خلاصه ماشینی:
"اصطلاح معنیشناسی شناختی را نخستین بار لیکاف در مقالهای با همین عنوان ( á (12 _______________________________ 1) cognitive semantics 2) Langacker 3) Lakoff 4) Brugman 5) Johnson 6) Fauconnier 7) Talmy 8) Sweetser مطرح و نگرشی را معرفی کرد که بسیاری از معنیشناسان را مجذوب خود ساخت.
بر حسب تجربیات بیشماری که انسان از جهان خارج کسب میکند، میتوان به طرحهای تصویری نامحدودی رسید که شاهد آوردن برای آنها در هر مورد ما را، به لحاظ روششناسی، با مسئله پیچیدهای مواجه میسازد و آن اینکه آیا مجموعهای از این شواهد ما را به تصور وجود پدیدهای به نام طرح تصویری رسانده است یا این دسته از طرحها، به واقع، بخشی از شناخت ماست نسبت به جهان اطراف؟ به این پرسش پیچیده در بخش 5 مجددا اشاره خواهیم کرد.
حال چگونه میتوان با قاطعیت گفت که، در جملهای نظیر (70 ث)، ما با معنی «هوشنگ به درون دردسر سقوط کرده» سر و کار داریم و از این طریق مدعی شویم که دردسر به عنوان یک ظرف عمل کرده است؟ مسلما چنین پرسشی را میتوان به همه شواهد از این دست تعمیم داد و مسئله را به صورتی کلیتر مطرح ساخت و پرسید که آیا ممکن است، به هنگام همنشینی نشانههای زبان با یکدیگر، مدعی تغییری در یک نشانه شد و ثابت کرد که دیگر نشانههای همنشین با آن بدون تغییر باقی ماندهاند یا، به عبارت سادهتر، آیا ممکن است تغییری را در معنی واحدی از زبان مطالعه کرد و به این دل خوش کرد که سایر واحدهای همنشین با آن تغییر معنایی نیافتهاند؟ ما، در دیدگاه لیکاف و به ویژه جانسون به هنگام معرفی طرحهای تصویری، با چنین مشکل عمدهای مواجه میشویم."