چکیده:
قراردادهای موسوم به«بی.او.تی»یا ساخت، بهرهبرداری و انتقال با وجود آنکه مدت
زیادی از ظهور آنها در عرصه سرمایهگذاری و تجارت بینالملل نمیگذرد، با استقبال
بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای جهان سوم روبهرو شدهاند.این قالب بیشتر برای
اجرای پروژههای عظیم و زیربنایی که نیازمند بودجه هنگفت است مورد استفاده قرار
میگیرد. شناخت خصوصیات اصلی این روش سرمایهگذاری و آگاهی از ابعاد حقوق آن موضوع
مقاله حاضر را تشکیل میدهد.بدین منظور ابتدا به معرفی اجمالی اینگونه قراردادها و
مزایای آن برای دولت میزبان پرداخته و سپس چگونگی اجرای یک پروژه«بی.او.تی»، انواع
قراردادها و اطراف درگیر در پروژه و ارتباط آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"در اینجا باید یادآور شویم که روش فوقالذکر میتواند با تغییراتی به اجرا درآید که با اسامی متفاوتی نامیده میشوند، از جمله: ساخت، تملک و بهرهبرداری boo)build, own and operate (ساخت، اجاره و انتقال blt)build,lease and transfer (ساخت، انتقال و بهرهبرداری bto)build,transfer and operate (طراحی، ساخت، تأمین مالی و بهرهبرداری dbfo)design,build,finance and operate( نوسازی، تملک و انتقال mot)modernize,own and transfer( بازسازی، تملک و بهرهبرداری roo)rehabilitate,own and operate( بازسازی، تملک و انتقال rot)rehabilitate,own and transfer( چنانکه ملاحظه میشود برخی روشهای فوق از حیث تقدم و تأخر زمانی مراحل اصلی اجرای پروژه با یکدیگر تفاوت دارند و در بعضی موارد انتقال مالکیت به عنوان یکی از اهداف تلقی نمیشود.
تی» خواهد بود: -تعیین ضوابط و استانداردهای ساخت، بهرهبرداری و نگهداری -حق استفاده از زمین، جاده و سایر تسهیلات لازم برای ساخت و راهاندازی پروژه -نظارت بر اجرای پروژه -لزوم استفاده از کالاهای ساخت داخل و یا پیمانکاران داخلی -اقدامات لازم برای انتقال تکنولوژی و آموزش افراد داخلی -نحوه انتقال پروژه -رعایت ضوابط زیست محیطی -حداکثر مدت مالکیت خصوصی بر پروژه -پرداخت مالیات، عوارض و دستمزد در طول دوره بهرهبرداری -فسخ و تعدیل قرارداد لازم به ذکر است که صرف پیشبینی موارد فوق لزوما به معنی سختگیری نخواهد بود، چه میتوان در بسیاری موارد مقررات تشویقی و حمایتی را نیز افزود.
8-انتقال:در آخرین مرحله و پس از اینکه دوره امتیاز به انتها میرسد، که در این مدت علیالاصول اعتبارات اخذ شده و سود آنها مستهلک گردیده و سهامداران شرکت پروژه نیز به سود مورد نظر دست یافتهاند، مالکیت پروژه به دولت یا مؤسسه عمومی منتقل میشود.
این قرارداد شاید مهمترین مبنای اجرای پروژه باشد، چرا که بخش اعظم بودجه مورد نیاز برای اجرا از طریق وام تأمین میشود و به همین روی وامدهندگان نفوذ قابل ملاحظهای بر نحوه تنظیم سایر قراردادها خواهند داشت تا ریسک خود را به حداقل کاهش دهند."