چکیده:
قانون 1999-1993 بلژیک درباره جلوگیری از نقض حقوق بینالملل بشردوستانه و جنایت
ضد بشریت، امکان تعقیب و محاکمه متهمان به جنایت جنگی و جنایت ضد بشریت را براساس
اصل صلاحیت جهانی به دادگاههای این کشور میدهد.پیگرد وزیر امور خارجه سابق کنگو
در اجرای همین قانون به اتهام جنایت جنگی و صدور برگ جلب بینالمللی برای دستگیری
او در 11 آویل 2000، موجب شد تا کنگو نزد دیوان بینالمللی دادگستری به دلیل نقض
مصونیت وزیر امور خارجهاش طرح شکایت کند و محکومیت بلژیک را از دیوان بخواهد.دیوان
در رأی 14 فوریه 2002(25 بهمن 1380)اعلام کرد که طبق حقوق بینالملل وزیران امور
خارجه در زمان اشتغال به خدمت از تعقیب کیفری توسط دیگر دولتها مصون هستند، حتی
اگر موضوع اتهام آنها از قبیل جنایات جنگی باشد.این مقاله به طور اختصار به بررسی
مبانی قانون بلژیک، اصل صلاحیت کیفری جهانی نسبت به جنایات بینالمللی و رأی دیوان
دال بر مصونیت کیفری اشخاص یاد شده میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"از این رو همزمان با ورود شورای امنیت به عرصه مبارزه با نقض حقوق بینالملل بشردوستانه با هدف تأمین صلح و امنیت بینالمللی که منجر به تشکیل دو دادگاه کیفر بینالمللی برای رسیدگی به جنایات واقع شده در یوگوسلاوی سابق و روآندا شد و همچنین صدور قطعنامههای متعدد درباره سایر نقاطی که دستخوش ناآرامیها و درگیریهای مسلحانه شده بودند، دستهای از دولتها نیز به تعقیب و محاکمه متهمان به ارتکاب جنایات جنگی یا جنایت ضد بشریت پرداختند.
باید گفت قوانین برخی از دولتهای یاد شده، مسئولیت کیفری ناشی از نقض حقوق بشردوستانه را در زمان مخاصمات داخلی بهطور ضمنی شناخته و تحت عنوان جنایت جنگی برای آن مجازات در نظر گرفتهاند، اما صراحت قانون بلژیک در این خصوص منحصر به خود آن است و در قوانین دیگران دیده نمیشود.
اگر مصونیتهایی که طبق حقوق داخلی یا حقوق بینالملل در مورد مقامات رسمی اجرا میشود، همچنان که بند 2 ماده 27 اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی مقرر میکند مانع از اعمال صلاحیت مرجع قضایی بینالمللی نسبت به آنها نخواهد بود، (70)چرا دادگاهی ملی نتواند این صلاحیت را اعمال کند؟در واقع اگر دادگاهی بینالمللی بتواند صلاحیت خود را بر مقامات رسمی دولتی مانند رئیس کشور یا وزیر متهم به جنایت جنگی یا نسلکشی اعمال کند، همچنان که دادگاه کیفری برای یوگسلاوی سابق در قضیه میلوسویچ رئیس جمهور سابق صربستان توسط این دادگاه در حالی که او هنوز بر مصدر کار بود تحولی بس با اهمیت در حقوق بینالملل است.
29-در این خصوص و نیز برای اطلاع از موضوع نماینده دولت در موافقت با پیشنهاد شمول قانون به جنایات جنگی واقع شده در جنگهای داخلی به هنگام مباحثات مربوط به این قانون در مجلس بلژیک نگاه کنید به: eric david,la loi belge sur les crimes de guerre,revue belge de droit international)rbdi(,5991,pp."