چکیده:
مقاله حاضر به بررسی سرمایه اجتماعی، فرهنگی و نمادین امام خمینی به عنوان رهبر نهضت اسلامی ایران و بنیانگذار جمهوری اسلامی اختصاص دارد. سرمایه کل ایشان ترکیبی است از سرمایه اجتماعی و فرهنگی که وجهی نمادین یافته و بعد از رحلت ایشان به عنوان یک میراث برای کنش گران حاضر در میدان سیاسی جمهوری اسلامی باقی مانده است. هدف از نگارش این مقاله آن است که مفهوم «سرمایه نمادین» در کلام و اندیشه حضرت امام مورد شناسایی و تعریف واقع شود. نتیجه این نوشته ارایه تعریف از سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین حضرت امام خمینی است.
خلاصه ماشینی:
"در این راستا،مقاله حاضر در چهار بخش مبانی نظری،سرمایه اجتماعی،سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین برای نخستین بار به دنبال پاسخگویی به این سؤال بر آمده است که سرمایه نمادین حضرت امام خمینی چیست و از چه اجزایی مشتق شده است؟ مبانی نظری پیر بورد1یکی از اندیشمندان برجسته قرن بیستم است که در قالب رهیافت پساساختار گرایی تحلیل خود از امور سیاسی را ارائه میدهد.
تعین این سرمایه به سه شکل است که ذیلا مورد بررسی قرار میگیرد: 1)حالت درونی شده گسترۀ اساتیدی که حضرت امام در نزد ایشان به تلمذ علم و معرفت پرداختند شامل بزرگترین چهرههای فقاهت و عرفان و معرفت زمان خود میشود.
در کل،سرمایه عرفانی اما در دو بعد شکل معنایی یافت؛یکی در سطح خرد یعنی در شخصیت خود ایشان به عنوان امام و پیشوا و دوم در سطح کلان؛در جامعۀ ایران که به صورت همراهی با این بینش عرفانی بود،شاید به همین دلیل بود که امام در سخنانی فرمودند:«ملکوت میتواند همین جا باشد(عشقی 1379:74).
ابتدا در قالب این پرسش که عوامل مشروعیت بخشی به شخصیت و کلام امام چه بودهاند؟دوم اینکه سنت امام چه مشروعیتی برای کنش گران حاضر در میدان میآفریند؟یعنی ابتدا از یک سو،به بررسی این مسأله پرداخته میشود که کلام رهبر از چه منابعی مشروعیت خود را دریافت میکند و از سوی دیگر،کلام رهبر چگونه به کلام،موقعیت و جایگاه افراد حاضر در میدان سیاسی مشروعیت میبخشد؟ الف)منابع تولید مشروعیت برای کلام امام(مشروعیت یابی) مرجعیت:مفهوم مرجعیت دینی و لزوم اطاعت از مجتهد جامع الشرایط دقیقا از منابع فقهی و کلامی شیعیان نشأت میگیرد و این مبانی به همان ترتیب که مجتهدین شیعه را در موقعیتی والا قرار میدهد،مردم را هم به اطاعت از آنان فرا میخواند."