چکیده:
فرسایش خاک از معضلات مهم زیستمحیطی است که همهساله موجب هدر رفتن تنها خاک حاصلخیز زراعی و پر شدن دریاچهء سدها میشود.برای مقابله روشهای متعددی ارائه شده است تا به نحوی بتوانند خسارتهای این پدیده طبیعی را به حداقل کاهش دهند.یکی از این روشها،پهنهبندی مناطق آسیبپذیر و محاسبهء میزان رسوب بر مبنای مدل پسیاک اصلاح شده است.در این روش نه عامل محیطی،یعنی زمینشناسی،خاکشناسی،آب و هوا،رواناب،میزان شیب،پوشش زمین،کاربری اراضی،فرسایش سطحی و فرسایش رودخانهای بررسی میشود و با در نظر گرفتن ارزشهای کمی برای هریک از آنها،میزان رسوب بر حسب مترمکعب در کیلومترمربع محاسبه گردد.
در این مقاله نحوه تولید اطلاعات با تکنیک سنجش از دور و تحلیل آنها با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی مورد بحث واقع شده است.نتایج این مطالعه نشان میدهد که میزان رسوب برآورد شده از طریق متد فوق الذکر میتواند به عنوان یک روش کارامد میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"جدول 3 تعیین میزان تولید رسوب سالیانه در مدل پسیاک اصلاح شده (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 4 ارزیابی نهایی عوامل مؤثر در فرسایش خاک مدل پسیاک اصلاح شده در 6 زیرحوضه (به تصویر صفحه مراجعه شود) 4-جمعآوری دادهها و تشکیل پایگاه اطلاعاتی بر مبنای عوامل ارائه شده در جدول 1،عوامل نهگانه فرسایشی،یعنی زمینشناسی،نوع خاک،کاربری اراضی،پوشش گیاهی،بارندگی،شیب،رواناب،فرسایش سطحی و فرسایش رودخانهای در خصوص حوضه آبریز مورد مطالعه تهیه گردیده که نحوه تهیه و ارزشگذاری آنها به شرح زیر بوده است:4-1-عامل زمینشناسی بر مبنای نقشه زمینشناسی 100000:1 که توسط سازمان زمینشناسی کشور منتشر شده،تشکیلات حوضه آبریز مورد مطالعه از نظر سنی متعلق به بعد از دوران سوم(دوره پلیوسن)است و از پرهکامبرین تا دوره پلیوسن هیچ نوع تشکیلاتی در حوضه وجود ندارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 2 نقشهء پراکنش عامل زمینشناسی 4-2-عامل خاکشناسی برای تعیین مییزان حساسیت خاک در مدل پسیاک اصلاح شده از معادله جهانی فرسایش خاک6 استفاده میشود(رابطه 2)7.
2)(به تصویر صفحه مراجعه شود) در رابطه 2،پارامترهای مختلفی برای محاسبه مقدار فرسایش خاک(تن در هکتار در سال)یا A در نظر گرفته میشود که یکی از آنها ضریب فرسایشی خاک یا K است که مبنای فرسایشبندی خاکها، در روش پسیاک اصلاح شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 10 نقشهء پراکنش میزان فرسایش5-نتایج و بحث پس از محاسبه ارزش نهایی برای زیرحوضهها و محاسبهها مقدار R در رابطه 1-که همان حاصل جمع ارزشهای نهایی کلیه عوامل مورد بررسی است-مقدار رسوب ویژه بر حسب مترمکعب در کیلومترمربع به دست آمده که با تبدیل آحاد،مقدار فرسایش بر حسب تن در هکتار در سال محاسبه شده است(جدول 4)."