خلاصه ماشینی:
"خلاء معنوی در تاجیکستان و رسالت تاریخی ایران محمد جان شکوراف1 همه وظیفههایی که مربوط به مکتب و معارف و تحصیلات عالیاند و تاجیکستان در آخر قرن بیست و اولهای قرن بیست و یک باید اجرا کند،با شرکت برادرانهء ایران اجرا خواهند شد.
ما این حقیقت تاریخ را امروز به تأکید گوشگذار میآریم تا که مردم تاجیک قدر خود و زبان و فرهنگ خود بدانند،خلق جهان بویژه ایرانی نژادان هر کشوری به قدر این مردم برسند،که با استواری در نگهداشت خود،در نگهداشت هویت و استقلال طبع ملی عصرها قهرمانی نشان دادهاند و سرچشمهء نیروی کمنظیر آنها معنویت عالی بود،که بقای عمرشان را تأمین میکرد.
چون اجرای وظیفههای اجتماعی و علمی به زبان روسی داده شده بود،زبان فارسی تاجیکی در چهار دیوارخانه و مکتب ماند،در جامعه برای کسی لازم نبود و این بیشک نشانهء مرگ بود.
اگر میخواهید بدانید که در این شرایط احوال علم و فرهنگ و آموزش زبان چه است باید بگویم که حالا در شهردوشنبه پایتخت تاجیکستان همگی دو روزنامهء تاجیکی مانده است که آن هم دیگر نه روزنامه،بلکه هفتهنامه است و بعضا هفتهای دوبار چاپ میشود.
از جنبشهای نیمهء دههء هشتادم،بویژه از مبارزهء در راه رواج زبان تاجیکی امید پیدا شده بود که ملت به سوی آغازگاههای هستی و معنوی خود روی آورده است،یاد تاریخی وی فعال شده است،خودشناسی معنوی و خودآگاهی ملی مطرح شده است.
پژوهشگاه آموزگاری تاجیکستان به ریاست پروفسور محمد الله لطف مکتب ملی تاجیکی را طرحریزی کرده است که نیز من بعد باید پایه بر انسانگرایی آموزش و پرورش داشته باشد."