خلاصه ماشینی:
3 اما گذشته از این دارندگیها و ارزندگیهای بیگفتگوی کتاب،چهار مقاله را باید کتابی سپیدبخت بشمار آورد،زیرا بزرگمردی چون علامه قزوینی آن را تصحیح کرده-و بر کتاب 07،08 صفحهای،نزدیک به 007،008 برگ پیشسخن نوشته و تعلیقه افزوده-و استاد فرزانهء باریکبین،با دقت و وسواسی تمام،آن توضیحات را نظم و نسق بخشیده و خود،لغات و ترکیبات را،در پاورقی معنی کرده است.
اینک یک بار دیگر به حکایت نگاهی بیفکنیم:مردی بزرگ به پیش سلطان آمده، نظامی را-که شاعر مقرب دربار بوده،نمیشناخته،و این خوار داشت وی بر سلطان گران آمده،از نظامی خواسته که پایگاه و توان شاعری خود را بنمایاند،و نظامی بداهة «خمس ابیات»:پنج بیت سروده و خوانده و روانشاهی مهمان-که از برافروختگی رنگ سلطان به خشم وی و خطای خود پی برده بود،لب به ستایش-و یا خود-مجامله گشوده میگوید:در جهان کسی را سراغ ندارد که بتواند بالبداهه چنین شعری بگوید؛و سلطان هم از شنیدن آن پنج بیت و هم از این ستایش سترگ،چنان شادمان میگردد که شاعر را به پاداشی کلان،گرامی میدارد:درآمد 07 روز کان سرب ورساد از همان روز عید فطر تا به عید قربان یعنی شوال و ذیقعده تا دهم ذیحجه.
5-در حکایت دوم از مقالت 2 جملهای است چنین:«و چون مهرگان درآمد و عصیر در رسید و شاه سفرم و حماحم[-پودنهء بستانی،بستانافروز]و اقحوان[-بابونه، ریحان]در دم شد،انصاف از نعیم جوانی بستدند»(ص 05)در توضیح«در دم شد»در پاورقی به نقل از زندهیاد ملک الشعراء بهار چنین آمده:«در دم استعمال عجیبی است و هیچجا در نظم و نثر ندیدهام و گمان حقیر این است که غلط باشد و اصل«دمادم»باشد یعنی پیاپی...