چکیده:
یکی از موضوعات برجسته در صد سال گذشته«بهداشت کلام»بوده است.مراد از این اصطلاح این است که واژگان را چگونه باید به کار بست تا در جای درست و در معنای درست خود باشد. نویسندگانی مانند اوکتاویوپاز و آلدوس هاکسلی و جرج ارول در اینباره سخن گفتهاند.برای نمونه، ارول در نوشتار مشهورش در 6491 زیر عنوان«سیاست و زبان انگلیسی»از افت رسایی زبان سیاسی پرده برداشت و اعلام کرد که در روزگار ما گفتهها و نوشتههای سیاسی در دفاع از چیزهایی به کار میرود که دفاعپذیر نیست.کسانی که میکوشند معنای واژهها را دگرگون سازند یا آنها را از معنا تهی کنند،هدفشان این است که مردمان را در شناخت بد و خوب و درست و نادرست،به بیراهه بکشانند و دچار لغزش کنند تا بهتر بتوانند بر آنان اثر گذارند.ازاینرو همهء نظامهای سیاسی سالم و همهء انساندوستان در سراسر تاریخ به سلامت زبان پرداختهاند و در برابر،نظامهای خودکامه، دگرگونسازی معنایی واژگان را در دستور کار خود گذاشتهاند.
«شاعران در چشم من چندان پاک هم نیستند،همه آبهاشان را گلآلود میکنند تا ژرف بنماید...»1
خلاصه ماشینی:
"بر پایهء فلسفهء تحلیل زبان:فلسفه عبارت از خودآگاه شدن در اینباره است که واژهها را چگونه به کار بریم و اینکه این واژهها چه معنایی دارد(بریان مگی،4731،ص 13) بالا گرفتن ارزش زبان و سخن،با سیاسی شدن آن همراه شد؛هرچند ادب و سیاست از سدههای پیش از میلاد مسیح در هم آمیخته بود.
(فرانک فوردی،5831) جرج ارول در مقالهای با عنوان«سیاست و زبان انگلیسی»از افت رسایی زبان سیاسی ابراز نگرانی کرد و نوشت واژگان برای دفاع از کارهایی به کار گرفته میشود که دفاعناپذیر است.
(دارندورف،پیشین،ص 34) کمونیستهای روسی چه بسیار واژگان را دگرگون کردند،از میان برداشتند و در برابر،واژگانی تازه آفریدند و به خود بربستند:نامهایی بلند برای مصادیقی کوتاه و کمارزش!میلان کوندرا از زبان یکی دیگر از نویسندگان مطرح روزگار ما یعنی«کاستوریادیس»حق مطلب را در این زمینه چه خوب و کوبنده به جا آورده است:«اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی:چهار واژه،چهار دروغ».
ازاینرو زبان و سخن در زیر سایهء رژیمهای توتالیتر،تبدیل به عاملی برای تخریب اندیشه یا بیاندیشگی شده است و خودش نیز بیارزش!هرزبانی که چنین هدفی را پیگیری کند و در راه فریفتن و گمراه کردن مردمان پیش رود،چنین سرنوشتی خواهد داشت.
سیبردبروک،2731،ص 06) هشداری را که حکیم نظامی گنجوی در هشت سده پیش داده است،امروز اهمیت بیشتری مییابد که:لاف از سخن چو در توان زد آن خشت بود که پر توان زد باید ارزش واژگان را شناخت و در به کار بردنشان دقت بایسته داشت،زیرا آن گفتهء عامیانه که«حرف نشخوار آدمی زاده است»از دید علمی نه تنها نادرست که خطرناک است."