چکیده:
به منظور شناسایی متغیرهایی که با هم روابط درونی دارند و همچنین جهت کاهش دادن متغیرهای فیزیوگرافی و هیدرولوژی مورد استفاده در این تحقیق از روش تحلیل عاملی استفاده شده است. به کمک این روش 29 متغیر به کار گرفته شده به 4 عامل اصلی که بیش از 90 درصد واریانس بین کل متغیرها را تبیین می کنند، تبدیل شده اند. هر یک از عوامل براساس متغیرهایی که بیشترین بار عاملی را داشته، هر یک از عوامل نامگذاری شده است. این عوامل به ترتیب اهمیت عبارتند از: 1- عامل اندازه حوضه 2- عامل زهکشی 3- عامل ناهمواری 4- عامل شیب حوضه.
با محاسبه امتیاز عاملی در هر یک از ایستگاههای 15 گانه، مشخص گردید که هر ایستگاه در کدامیک از عوامل اصلی، بیشترین امتیاز عاملی را دارد.
عاملی که در هر ایستگاه دارای بیشترین امتیاز عاملی بود؛ به عنوان عامل با اهمیت در آن ایستگاه شناسایی شد.
بنابراین با کمک روش تحلیلی عاملی، 29 نتغیر فیزیوگرافی و هیدرولوژی به چهار عامل اصلی کاهش داده شدند و با شناسایی عوامل مهم در هر ایستگاه، کار ناحیه بندی حوضه های آبریز منطقه مورد مطالعه، بر اساس متغیرهای فیزیوگرافیک و هیدرولوژیک تسهیل شده است.
خلاصه ماشینی:
"چگونگی استفاده از روش تحلیل عاملی در ناحیهبندی فیزیوگرافیک حوضههای آبریز (مطالعه موردی حوضهء رودخانههای زهره و خیرآباد) دکتر عزت اله قنواتی* دکتر منوچهر فرجزاده اصل** چکیده: به منظور شناسایی متغیرهایی که باهم روابط درونی دارند و همچنین جهت کاهش دادن متغیرهای فیزیوگرافی و هیدرولوژی مورد استفاده در این تحقیق از روش تحلیل عاملی استفاده شده است.
بنابراین با کمک روش تحلیل عاملی،92 متغیر فیزیوگرافی و هیدرولوژی به چهار عامل اصلی کاهش داده شدند و با شناسایی عوامل مهم در هر ایستگاه،کار ناحیهبندی حوضههای آبریز منطقهای مورد مطالعه، براساس متغیرهای فیزیوگرافیک و هیدرولوژیک تسهیل شده است.
جدول شماره 3 ماتریس عاملی چرخیده شده (به تصویر صفحه مراجعه شود) بنابراین با توجه به متغیرهای مهمی که در یک عامل ظاهر شدهاند(بار عاملی بیشتری داشتهاند)؛برای آن عامل نامی در نظر گرفته و تمام آن متغیرها را با یک نام شناسایی نمودهایم.
بدین ترتیب متغیرهای تعداد آبراهه درجه 1،طول آبراه درجهء 1،تعداد کل آبراههها،طول کل آبراههها، مساحت،محیط،طول مستطیل معادل،عرض مستطیل معادل و طول آبراه اصلی؛در عامل اول از بیشترین بار عاملی برخوردارند،لذا با توجه به ویژگیهای این متغیرها عامل اول به نام اندازهء حوضه نامیده شد.
جدول شماره 4 مقادیر نمرات هریک از عوامل به تفکیک ایستگاههای هیدرومتری (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری: با توجه به دادههای جدول شماره 4،مقادیر عامل اول،بیانگر این نکته است که در بالادست ایستگاههای ده ملاو گچساران(حوضههای بزرگ) اندازهء حوضه از اهمیت بیشتری برخوردار است.
چنانچه ملاحظه شد در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل عاملی 03 متغیر فیزیوگرافی و هیدرولوژی به چهار عامل اصلی کاهش داده شدند."