خلاصه ماشینی:
"و از همین رو سه بت بزرگ و معروف"هبل،لات و عزی"در راس مجموعه آلهه عرب قرار داشتند،ولی خانوادههای بزرگ مکه به دلیل امتیاز و نفوذ سیاسی و اقتصادی خود،مافوق این"وحدت وثنی ائتلافی"به یک"توحید مرموز و ابهامآمیز"متمسک بودند توحید مبهم و اسرارآمیزی که همراه با اعتزاز و افتخار آنرا از جد دور خود، "حضرت اسماعیل"در خاطره خود حفظ کرده بودند،اما این"خاطره"هیچگاه نتوانسته بود عقاید و آداب و رسوم عرب جاهلی و بویژه شیوههای جنگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد و همین واقعیت است که مبارزهء قساوتبار و خشونتآمیزی را که بزودی میان هواداران"نظام جاهلی"و اسلام تازه تولد یافته درگرفت، مورد توجیه و تفسیر قرار دهد،و حتی"ابو طالب"بزرگمرد قریشی،شریف متین و باوقاری که قبلا سخنان بلند و پاکیزه او را در آن خطبه1یادآور شدیم، علیرغم اصرار و الحاح و حتی التماس فرزند برادرش(محمد(ص))از دنیا رفت بدون اینکه(حتی یک آن)به"بت"ها کفر ورزد و از آنها روی بگرداند2 همان اندیشه غامض و تفکر اسرارآمیز توحیدی بود که"پیامبر آینده"از آئین جدش،حضرت ابراهیم(ع)برداشت کرده و در"عزلتگاه حراء"مصاحب وی بود،اما با همه این احوال باید بر این مطلب بیافزائیم که اندیشه توحیدی نشاتگرفته از آئین ابراهیمی در نزد برخی از"متصوفه"آن عصر که به نام "حنفاء"نامیده میشدند در شکلی مصفا و درخشنده و در حالتی بسیار پاک و خالص،وجود داشت"حنفاء"آن زمان رادمردانی بودند"نادر الوجود"و سطح بالا که"وثنیت"و بتپرستی رائج عصر خود را ترک گفته و در پرستشگاهها جهت پرستش"خدای یکتا"معتکف میشدند."