چکیده:
نشانهشناسی رویکردی که پس از 0591 به عنوان روش پژوهش در دو گسترهی شناخت دلالتها و درکسازوکار ارتباطها به کار رفته است و خاصه در نشانهشناختی تصویر که از علم شناخت نشانههای دیداری منشعب میشود،رهیافتی بر شناخت معنا یا معناهای اثر دارد،با توجه به این رویکرد میتوان در حوزهی نگارگری تحلیلی از نگارهها داشت. این پژوهش،تحلیلی نشانهشناختی بر نگارهی«گذر فریدون از اروندرود» منسوب به رضا عباسی در شاهنامهی شاه عباس به سالهای 599-5001 ه. ق7851/-7951 م است که در سطح فوق العاده بالایی اجرا شده،و با دو رویکرد درون متنی(تصویری)و بینامتنی(کلام و تصویر)به مطالعه در این نگاره پرداخته است.با توجه به اینکه هرکدام از رویکردها از نظامهایی تشکیل شدهاند،در این رهگذر سعی شده تحلیلی بر نظامهای حاکم بر تصویر ارائه شود.این روش یکی از روشهای تحلیلی و تاثیرگذار در این حوزه محسوب میشود و بررسی نظامهای حاکم بر نگارهها نشان از ذهن پویای نگارگران دارد،و هر نگاره نیز دارای تحلیل مختص به خود است که میتوان آنها را در یک گسترهی بزرگ پژوهشی قرار داد چرا که در هر متن با رمزگانهای متفاوتی مواجه میشویم.
خلاصه ماشینی:
این روش یکی از روشهای تحلیلی و تاثیرگذار در این حوزه محسوب میشود و بررسی نظامهای حاکم بر نگارهها نشان از ذهن پویای نگارگران دارد،و هر نگاره نیز دارای تحلیل مختص به خود است که میتوان آنها را در یک گسترهی بزرگ پژوهشی قرار داد چرا که در هر متن با رمزگانهای متفاوتی مواجه میشویم.
واژگان کلیدی: نشانه شناختی،نگارگری،فریدون،درون متنی، بینامتنی مقدمه: نقاشی ایران به خصوص در حوزهی نگارگری که بخش بیشتر مضامین آنها مرتبط با ادبیات فارسی بوده و روایت آنها را میتوان به وفور یافت و هنرمندانی که این روایات را از اعماق ذهنیات خود به تصویر درآوردهاند،آمیخته با انواع مضمونهای حماسی،تغزلی،عرفانی و اخلاقی میباشند،با تعمّق در اجرای یک نگاره کاملا مشهود است که نگارگر علاوه بر صورت مادی در اجرا به صورت معنوی آن نیز توجه داشته است،و با الهام از اشعار توصیفی شعرا و متون روایی آنها را به نقش کشیده است.
(همان،ص 972)توجه به این نگاره میتوان کفت توجه هنرمند به برداشت از روایت و تصویر سازی در جهت نوع کنش نوشتار(متن ادبی) است و اساسا در مصور سازی کتب این شیوه رایج بوده چه متن نوشتاری در قاببندی تصویر حضور داشته باشد یا نه.
نگارگری و حامیان صفوی بررسی تحولات دوره گذار از مکتب قزوین به مکتب اصفهان آنتونی ولش ترجمهی:روح اللّه رجبی فرهنگستان هنر (به تصویر صفحه مراجعه شود) کتاب تألیفی محققانه دربارهی زندگی و آثار دو هنرمند شهیر ایرانی است که کمتر به بررسی احوال و آثار ایشان پرداخته شده است.