چکیده:
حدود هفده سال پیش از افتخار شاگردی در محضر استاد علامه مفضال جناب آقای سید حسن آقا قاضی طباطبایی را در دانشکدهء ادبیات تبریز داشتم،روزی صحبت از منشئات امیرنظام گروسی و تصحیح آن به میان آمد،و قرار شد این کمترین تحت راهنماییهای استاد این مهم را انجام دهد،استاد قبل از هر چیز نسخهء چاپ سنگی منشئات را از کتابخانهء شخصی خود به بنده مرحمت فرمودند تا بازنویسی متن را شروع و اشکلالات آن را یادداشت کند.متأسفانه با فوت شدن استاد این کار نیمه تمام و کتاب استاد نیز نزد حقیر به یادگار ماند.حال پس از گذشت سالها حواشی آن زندهیاد را به ترتیب صفحات از هامش صفحات کتاب مذکور استخراج کردم و با عبارتی که دربارهء آنها بود آوردم؛و برای چاپ به مجلهء زبان و ادب تقدیم کردم،تا در صورت صواب دید آن را چاپ کنند.
خلاصه ماشینی:
"با استاد قاضی در منشئات امیرنظام اسماعیل تاجبخشچکیده: حدود هفده سال پیش از افتخار شاگردی در محضر استاد علامه مفضال جناب آقای سید حسن آقا قاضی طباطبایی را در دانشکدهء ادبیات تبریز داشتم،روزی صحبت از منشئات امیرنظام گروسی و تصحیح آن به میان آمد،و قرار شد این کمترین تحت راهنماییهای استاد این مهم را انجام دهد،استاد قبل از هر چیز نسخهء چاپ سنگی منشئات را از کتابخانهء شخصی خود به بنده مرحمت فرمودند تا بازنویسی متن را شروع و اشکلالات آن را یادداشت کند.
در صفحهء اول کتاب که نخستین صفحه از مقدمهء تدوین کنندهء منشئات امیرنظام است،هیچ ذکری از شیخعلی خان زنگنه در میان نیست؛و استاد مفضال بدون هیچ اشارهای این توضیحات را مرقوم فرموده است.
» بالاخره در 1317 هجری قمری در کرمان وفات یافته و در ماهان در مقبرهء شاه نعمت الله ولی متوفی در 834 مدفون گردیده است؛با جد من مرحوم حاجی میرزا مهدی آقا قاضی روابط بسیار حسنه داشت رحمة الله علیهما.
» مراد حاجی شیخ محمد جعفر قزوینی است که ظاهرا در 1322 هجری در تهران1وفات یافته و آثار مهمی در بازار تبریز دارد رحمة الله علیه.
از برکت وجود آن جناب کتابی تمام شد که از هر جهت امتیاز دارد الا اینکه قدری مغلوط است و آن هم با اصل نسخه مغلوط بوده و یا آقا میرزا باقر سلمه الله مستغرق خط خودش بوده التفات به صحت کلمات نداشته...
» برادر محمد حسن خان اعتماد السلطنه وزیر انطباعات ناصری،و کتابی هم دارد به نام(دافع الغرور) که توسط ایرج افشار منتشر گشته است،در رجال مهدی بامداد هم اخبار ادیب الملک آمده است."