چکیده:
نیمهء دوم قرن دهم هجری دورهء انتقال حوزهء فلسفی شیراز به اصفهان است.در این دوره نگارش رسالههای مستقل در باب معماهای منطقی آغاز و به سرعت رواج مییابد و موضوع مباحث درسی میگردد.رساله آغازین در این سنت نوین،مغالطات کمال الدین محمود بخاری است که توسط مغالطه،طبقهبندی مغالطات،جستار در تحلیل معماهای منطقی و سعی در ابداع معماهای جدید از تلاشهای علمی این دوره است. دو رسالهء«آدابل مناظره»و«سی مغالطه»به ترتیب از میر فخر الدین حسینی و میر فضل الله استرآبادی در تداوم همین سنت مغالطهپژوهی پرداخته شده است.بحث از معمای جذر اصم در همهء این آثار طرح میشود. تحلیلهایی که در این دوره از معمای جذر اصم ارائه شد پیشرفت قابل توجهی را نشان نمیدهد و بیش و کم گزارش مباحث بسیار جدی دورهء آغازین حوزهء فلسفی شیراز است.
خلاصه ماشینی:
کمال الدین محمود بخاری و معمای جذر أصمّ دکتر احد فرامرز قراملکی چکیده نیمهء دوم قرن دهم هجری دورهء انتقال حوزهء فلسفی شیراز به اصفهان است.
تحلیلهایی که در این دوره از معمای جذر اصمّ ارائه شد پیشرفت قابل توجهی را نشان نمیدهد و بیش و کم گزارش مباحث بسیار جدی دورهء آغازین حوزهء فلسفی شیراز است.
وجود نسخ خطی بخش مغالطات شرح سمرقندی که در این دوره استنساخ شدهاند،2نشان میدهد که بحث از معماهای منطبق اهمیت فراوانی یافته است.
*رساله آغازین در این سنت نوین، مغالطات کمال الدین محمود بخاری است که توسط فرزندش عصمة الله مورد شرح قرار گرفته است.
رسالهء مغالطات کمال الدین محمود بخاری،رساله سی مغالطهء میر فضل الله استرآبادی و رساله در مناظرهء فخر الدین حسینی نمونههایی از این رسالههای مستقل در باب معماهای منطقی هستند.
به اجمال سه رسالهء دیگر گزارش میگردد: *س مغالطه:سید میر فضل الله استرآبادی فرزند سید محمد کیا حسینی از دانشمندان شیعی در دو سدهء دهم و یازدهم است.
7 معمای جذر اصم،در بیان این معما تنها به تقریر ساده و متداول معما(کل کلامی فی هذا الیوم کاذب)بسنده میکند و بر مبنای اینکه صدق و کذبپذیری این گزاره موجب اجتماع نقیضین میشود به طرح معما میپردازد.
البته پیش از این نگارنده در خصوص هر سه دیدگاه به تفصیل سخن گفته22و رسالههای دشتکی32و دوانی42در حل معمای جذر اصم را در دسترس اهل تحقیق قرار داده است و بالأخره لازم به ذکر است که شارح هیچگونه ملاحظهء تکمیلی یا انتقادی بر راه حلهای یاد شده ارائه نمیکند.