خلاصه ماشینی:
)در این بخش نیز نویسنده بعد از بیان مقدمهای کوتاه دربارهء اوضاع سیاسی و جریان هفتگی حاکم بر جامعه در این دوره،به بررسی این مباحث پرداخته است:مطبوعات و نقد شعر(مباحث مجلههای ادبی،اقتراحها، نقد شعر عرفی(نیک و بد)نقد سخن سعدی(دروغ مصلحتآمیز))، انجمنهای ادبی و نقد شعر(مباحث انجمنهای ادبی،انجمن ادبی ایران)،معیارهای شعر و شاعری و(لفظ و معنی،شعر و واقعیت،نقد اخلاقی و شعر متعهد،شعر یا نثر،شعر یا موسیقی،شعر خوب،محیط و شعر،طبیعت،احساس و شعر،ابتکار و سرقت،انتخاب ذوق،وزن و قافیه و صنایع شعری،شروط و وظایف شاعری)،تجدّد و انقلاب ادبی(تأثیر غرب،شیوهء محمّد مقدّم،شیوهء تندر کیا،متجدّدان در نظر ادبا)،دربارهء نقد و منتقدان(ویژگیهای نقد،ویژگیهای منتقد،نقد شعر یا شاعر،نقد منتقدان)،نقد مقایسهء شاعران(بزرگترین شاعران،بزرگترین شاعر، مقایسهء شاعران،بهترین غزل حافظ).
با اینهمه،میتوان به ضعفهایی نیز در همین فصل اشاره کرد؛از جمله به هنگام بحث در باب رسالهء «قرتیکا»از آخوندزاده،که مهمترین اثر او در حوزهء نقد به شمار رفته، مؤلف،که گویی خود تحت تأثیر بیان پرشور و تند و تیز آخوندزاده قرار گرفته است،از نثر معتدل پژوهشگران فاصله میگیرد و در نقد پاسخ سردبیر روزنامهء ملت سفید ایران به مقالهء آخوندزاده چنین مینویسد: «پیداست که سردبیر روزنامهء درباری این حرفها را برای توجیه اباطیل شاعر هممسلک خودش سرهم کرده...
به نظر میرسد مطالب مربوط به کتابهای تازه در حوزهء داستان،همان نقدهای خانلری بر کتابهای داستان است و نویسنده میتوانست مثلا کتاب سگ ولگرد را هم ذیل عنوان نقد داستان بگنجاند و ذکر کند که مطلب دکتر خانلری در این مورد در بخش کتابهای تازهء مجلهء سخن منتشر شده بود.