چکیده:
از آنجا که بعد از پیروزی انقلاب واژهء طاغوت زیاد بر سر زبانها افتاده بود، نویسنده در همان اوقات بر آن شد تا آن را مورد تحقیق و بررسی قرار دهد،و مقداری از این تحقیق را،که به عنوان بخش اول آن بود،در زمینهء بررسی اصل واژه از لحاظ لغت در یک مقاله انجام داد که در مجلهء دانشکدهء ادبیات مشهد(پاییز 1364) انتشار یافت.و اینک بخش دوم آن با عنوان:«بررسی مفهوم طاغوت در قرآن،با توجه به تفاسیر»در این نشریه انتشار مییابد. در مقالهء حاضر هشت آیهء قرآن کریم که در آنها واژهء طاغوت به کار رفته مورد تحقیق قرار گرفته،و اثبات شده است که طاغوت در این آیات به معنی بت، بتپرستی،یا بتها میباشد. نویسنده را عقیده بر این است که معنی دقیق طاغو در هر آیه با طرح ویژگیهای آن آیه و نیز طرحدگی آیات مرتبط با آن،و حتی بررسی دقیق واژههای لازمالتوضیح که در آیه هست،-به طوری که پس از توضیح دقیق واژهها،ترجمهء آیه هم ذکر شده است-به دست میآید.
خلاصه ماشینی:
"در مقالهء حاضر هشت آیهء قرآن کریم که در آنها واژهء طاغوت به کار رفته مورد تحقیق قرار گرفته،و اثبات شده است که طاغوت در این آیات به معنی بت، بتپرستی،یا بتها میباشد.
البته اگر آیة الکرسی تا هم فیا خالدون باشد،باید گفت همانطور که وقتی یک نوشتهء فرضا پنجاه صفحهای را میگویند این نوشته 002 لغت دارد،با این که ممکن است هر صفحهء آن از 005 کلمه تشکیل شده باشد-:در این آیه هم منظور از 05 کلمه،05 کلمهء غیر مکرر،و با مفهوم مستقل میباشد؛مثلا:الله-آله-حی،قیوم-تأخذ-سنه-نوم-له-ما-سموات- ارض-من-ذا-یشفع-عنده-اذن-یعلم-بین ایدی-خلف-لا یحیطون-شیء-شاء-وسع- -------------- (1)-روض الجنان،(تفسیر ابو الفتوح رازی)،104/3.
و یؤمن بالله -برای این ذکر شده که ممکن است کسی تنها به طاغوت کفر ورزد و آن را رد کند،و این کافی نیست،بلکه باید ایمان به الله هم داشته باشد.
به هر حال،در مورد شأن نزول آیه،به نظر میرسد اینها هیچ کدام صحیح نیست،بلکه همان قولی که در مجمع البیان ذکر شده-که آن منافق میخواست داوری،به صورتی که بین آنان مرسوم بود،که با نیزه انداختن به طرف بت،ذی حق را مشخص میکردند1،عمل شود -صحیح میباشد،زیرا عبارت و قد امروا ان یکفروا به میرساند طاغوت چیزی است که باید نسبت به آن کافر بود،و دستور به آن داده شده؛این همان بت است که دستور کفر به آن و اجتناب از آن،هم در قرآن و هم در همهء ادیان داده شده است: فمن یکفر بالطاغوت .
در این آیه هم همان موضوع آیهء فمن یکفر بالطاغوت و یؤمن بالله ذکر شده است،که در جای خود اشاره شد که مفادش این است که ایمان مرکب از دو رکن میباشد:اعتقاد به الله و کفر به طاغوت(ص61)،یعنی نفی بت و بت پرستی."