چکیده:
شناخت نواحی مستعد وقوع زمینلغزشها و حرکتهای تودهای یکی از گامهای اولیه در مدیریت منابع طبیعی و برنامهریزیهای توسعهای و عمرانی است.حرکتهای تودهای و زمینلغزشها تحت تأثیر عوامل طبیعی و انسانی متعددی رخ میدهند.در این تحقیق از طریق تفسیر عکسهای هوایی و بررسیهای میدانی،زمینلغزشهای رخداده در منطقهی سرخون در شهرستان اردل از استان چهارمحالوبختیاری شناسایی شده و با استفاده از 10 معیار مؤثر در لغزش زمین(شامل شیب زمین، جهت دامنه،پوشش زمین،فاصله تا گسلههای اصلی،شاخص سبزینگی،شاخص تراکم پوشش گیاهی،بارش سالانه،جنس زمین،فاصله با راههای اصلی و فاصله با رودخانه)پتانسیل وقوع زمین لغزش در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و با مدل ترکیب خطی وزین،ارزیابی شده و نقشهی پهنهبندی وقوع زمینلغزش تهیه گردیده است.برای استانداردسازی دادهها از روش فازی و برای وزندهی به معیارها از روش فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی استفاده شده است.یافتههای حاصل از پهنهبندی نشان میدهد که حدود 38 درصد از اراضی محدودهی مورد بررسی،پتانسیل بالایی برای وقوع زمینلغزش دارند.نقشه پهنهبندی،نواحی در معرض خطر و مستعد وقوع زمینلغزش را نشان میدهد و میتواند مورد استفادهی طیف وسیعی از مدیران منابع طبیعی و برنامهریزان منطقهای قرار گیرد.شناسایی نواحی با پتانسیل بالای وقوع زمینلغزش آگاهی لازم برای اجتناب از اراضی مذکور را فراهم کرده و اجرای اقدامات اولویت دار را امکانپذیر میسازد.
خلاصه ماشینی:
"در این نوشتار تلاش بر آن است که بر پایهی 01 معیار اصلی و با روش ترکیب خطی وزین،پتانسیل وقوع زمینلغزش در بخشی از منطقهی سرخون(در استان چهارمحالوبختیاری)در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مدلسازی شود.
معیارها و متغیرهای در نظر گرفته شده برای ارزیابی پتانسیل زمین لغزش در این بررسی شامل 01 معیار مقدار شیب زمین،جهت دامنهها،پوشش زمین، فاصله تا گسلههای اصلی،شاخص سبزینگی،شاخص تراکم پوشش گیاهی،مقدار بارش سالانه،جنس زمین(زمینشناسی)،فاصله با راههای اصلی و فاصله تا رودخانههای اصلی بودهاند.
در این روش قاعدهی تصمیمگیری،مقدار هرآلترناتیو Ai را به وسیلهی فرمول زیر محاسبه میکند: رابطه(1) Ai-???WjXij (1) Alternative (2) Value/utility function (3) Ideal point (4) Concordance (5) Keany and Raiffa(1976) (6) Keany(1980) (7) Pitz and Mckillip(1084) (8) Kirkwood(1997) (9) Goodwin Wright (01) Simple additive weighting (11) Scoring (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 1:مراحل و فرآیند ارزیابی و مدلسازی پتانسیل زمینلغزش در سیستم اطلاعات جغرافیایی (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 1:روشهای اصلی ارزیابی و تصمیمگیری چندمعیاری لغزش در سیستم اطلاعات جغرافیایی در رابطهی(1) Xij مقدار i امین آلترناتی و در رابطه با j امین خصیصه و Wj یک وزن استاندارد شده است به طوری که مجموع وزنها برابر یک میباشد ??Wj-1 .
در سیستم اطلاعات جغرافیایی برای ساخت نقشههای معیار قابل مقایسه و استانداردشده چند رویکرد اصلی شامل روشهای قطعی،1احتمالاتی2و فازی وجود دارد که در این بررسی برای استانداردسازی دادهها از روش فازی استفاده شده است.
پس از تعیین وزن هرمعیار،ارزیابی چندمعیاری در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از عملیات همپوشانی و تابع اجتماع انجام شده و نقشهی نهایی(سنتز)پتانسیل اراضی نسبت به زمینلغزش به دست آمده است(نقشهی 3)."