چکیده:
«همانندگرایی»واژهای است که در مکتب روانکاوی«فرید»به کار رفته است. او روان را به سه سیستم تقسیم کرده است: الف-«اید»(نهاد) ب-«سوپرایگو»(ابرمن) ج-«ایگو»(من یا خود) «ایگو وظیفهء ایجاد تعادل بین دنیای واقعی«اید»و«سوپرایگو»را بر عهده دارد. به نظر وی به وسیلهء«همانندگرایی»شخص خود را به طور ناخودآگاه با اشخاص و افرادی که در نظرش ایدهآل و برجستهاند.تطبیق میدهد. واژهء«ناخودآگاه»در مکتب فروید با آنچه در مکاتب دیگر به کار میرود بسیار متفاوت است.منظور او از«ناخودآگاه»این است که«ایگو»میخواهد ناآگاهانه برای رهایی از کشمکشهای درونی،در ذهن هماهنگی ایجاد کند. اما در بعضی از مکاتب و همچنین در برخی از روایات کلمهء«ناخودآگاه»در موردی به کار میرود که تمایلات فطری در نهاد انسان وجود دارد که سبب میشود در موارد خاصی آدمی را برای تحقق هدفی به فعالیت وادارد.مثلا کودکان به طور ناخودآگاه از بزرگترها تقلید میکنند و از ایشان دربارهء مجهولات سؤال میکنند.معلمان برای شاگردان الگو هستند. پیغمبر اسلام برای جوامع بشری الگوی و مقتد است.برای نمونه شمهای از اخلاق و رفتار رسول اکرم(ص)نقل شده است.
خلاصه ماشینی:
"از آنچه بیان شد معلوم میشود که چشم بسته از افراد پیروی نمودن و از اعمال و رفتار ایشان تبعیت کردن،درست نیست،بلکه لازم است معیار و میزانی مشخص در کارها سرلوحهء مسیر زندگی قرار گیرد و اهدافی که بسیار روشن و معین است در نظر گرفته شود و برای رسیدن به آن اهداف در تلاش و کوشش باشیم و اگر چنین نباشد و واقعیات و حقایق ملحوظ نگردد و صرفا به جهت آنکه همراه جماعت باشیم،به اعمال و معتقداتی که در بین مردم رایج است و گردانندگان اجتماع آن راپسندیدهاند،توجه کنیم و خود را با آنها منطبق سازیم،بدون شک خطای بسیار بزرگ و گناه جبرانناپذیری را مرتکب شدهایم.
از بیان فوق معلوم میشود که لطف خداوند مهربان اقتضا دارد که مردم رااز حیرت گمراهی نجات دهد و آنان را از تشتت و اختلاف برهاند و به وسیلهء پیامبران به آنچه خیر و صلاح دنیا و آخرت ایشان است راهنمایی کند؛پس در مواردی که واقعیت برای ما مبهم و نامشخص است و هرکسی مطابق فکر،محیط،سابقهء ذهنی خود و عوامل گوناگون دیگر اعمال و رویهء خاصی را پیشه میسازد،چون از واقعیت اطلاعی ندارد؛لازم است از پیامبر خاتم(ص)پیروی کند و راهی را که راهبر معصوم درس ناخوانده،تعیین نموده انتخاب نماید که در این صورت بدون شکل از بیراهه روی و سقوط مصون و در امان است."