چکیده:
میشود که راهنمایان آموزشی از کارآیی و اثربخشی1لازم برخوردار نباشند.ازاینرو،ضروری است تا این مسأله آسیبشناسی شود و دستاندرکاران تعلیموتربیت درپی علل ایجاد و عوامل رفع نواقص آن برآیند تا جایگاه اصلی نقش راهنمایان آموزشی بازسازی شود. باتوجهبه اینکه یکی از راههای درمان،انتخاب افراد دارای صلاحیت و شایسته برای تصدی امر راهنمایی آموزشی است،باید شرایط احراز،ملاک و معیار استاندارد و مشخص با دید روانشناختی برای پست و نقش راهنمایان آموزشی تعیین شود و افراد باتجربه،علاقهمند،دلسوز و با صلاحیت به امر راهنمایی آموزشی گمارده شوند تا مصداق«کار را به کاردان سپردن2»فراهم شود. نوع این تحقیق میدانی-پیمایشی و روش آن توصیفی-آماری است. این تحقیق دارای پنج سؤال پژوهشی است که پس از مطالعه و تجزیهوتحلیل دادهها مشخص شد که نقش انسانی-اجتماعی و نقش آموزشی-حرفهای راهنمایان آموزشی نقش غالب نیست؛درحالی که برخلاف انتظار نقش اداری-سازمانی راهنمایان آموزشی نقش غالب محسوب میشود.از نظر صلاحیت علمی نیز راهنمایان آموزشی از شایستگی لازم برخوردار نیستند و بین اظهارنظرهای گروههای مطالعهشده تفاوت معناداری وجود ندارد.حجم جامعهء آماری این پژوهش 1568 نفر و حجم نمونهء آن 500 نفر است. هدف این پژوهش نظرسنجی از مدیران و معلمان مدارس ابتدایی شهر یزد در سال تحصیلی 1385-1386 درباره نقش غالب راهنمایان آموزشی و تعیین میزان صلاحیت علمی آنان است. باتوجهبه اینکه اصولا تعلیموتربیت امر هدایت و راهنمایی رشد انسانها و تدریس امر هدایت و راهنمایی جریان یادگیری است،بنابراین راهنمایی آموزشی1یکی از مهمترین و اساسیترین فعالیتهای آموزشی است و نکته اساسی2در تعلیموتربیت است. با درنظر گرفتن اینکه راهنمایی در امر آموزش بسیار حساس و حیاتی است3،شیوه راهنمایی و نقش راهنمایان آموزشی نیز بسیار کارساز و اثربخش است4باوجود اینکه مهمترین نقش راهنمایان آموزشی نقش حرفهای و تخصصی آموزشی است،اما در وضع کنونی،بیشترین فعالیت و نقش غالب راهنمایان آموزشی متأسفانه به صورت نقش اداری-سازمانی درآمده و این مسأله میراث شیوهء سنتی در امر راهنمایی آموزشی است که در آن،نقش غالب راهنمایان آموزشی،نقش بازرسی و تفتیش5است.نقشی که گاهی افراط در آن نگرشی در معلمان به وجود میآورد که از آن به نگرش سگ نگهبان6تعبیر شده است،بهگونهای که نقش راهنمایان آموزشی نقش مداخلهگرایانه و ایجاد مزاحمت و فضولباشی در کار معلمان تلقی میشود.در نتیجه این نگرش منفی و دید بدبینانه موجب
خلاصه ماشینی:
"-و بالاخره تحقیق دیگری با عنوان بررسی میزان عملکرد معلمان راهنما از دیدگاه آموزگاران شهرستان صدوق از استان یزد بهوسیله خانم نورسته اسلامی مهدیآبادی و به راهنمایی نگارندهء این پژوهش در سال تحصیلی 1831-0831 انجام گرفت نتایج زیر به دست آمده است: 1-معلمان راهنما در دانشافزایی معلمان نقش مؤثری ندارند؛ 2-معلمان راهنما در اصلاح و بهبود روش تدریس معلمان نقش مؤثری ندارند؛ 3-معلمان راهنما از صلاحیت تخصصی و علمی لازم برخوردار نیستند؛ 4-ضرورت وجودی معلمان راهنما کاملا شناخته شده نیست؛ 5-معلمان راهنما موجب بهبود جریان تعلیموتربیت و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان نمیشوند؛ 6-میان نظرات معلمان زن و مرد دربارهء عملکرد معلمان راهنما تفاوت معنادار وجود دارد(مرکز آموزش مدیریت دولتی یزد،1831).
همچنین تفاوت معنادار میان نظر مدیران و معلمان در مورد نقش غالب راهنمایان آموزشی وجود ندارد؛ 5-بهطورکلی،مشکلات راهنمایان آموزشی را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:(ذکر این مشکلات بیشتر،از پاسخ به دو سؤال باز پرسشنامه به دست آمده است)؛ -شرح وظایف راهنمایان آموزشی شفاف،روشن و صریح نیست؛ -غالبا نقشهای اداری و آموزشی تعارض و تناقص دارند؛ -به علت سنگینی و پیچیدگی نقشها و حجم زیاد آن،راهنمایان آموزشی در ایفای وظایف خود آنطورکه شایسته است موفق نمیشوند؛ -کمبود افراد با صلاحیت و شایسته به عنوان راهنمایان آموزشی و انتخاب برمبنای رابطه بهجای ضابطه از مشکلات آموزشی است؛ -کمبود اختیارهای آموزشی راهنمایان آموزشی و عدم حمایت از جانب ادارهء آموزش و پرورش و مقامات بالاتر از دشواریهای راهنمایان آموزشی محسوب میشود؛ -نبود پایگاه و موقعیت اجتماعی راهنمایان آموزشی به دلیل ابهام در نقشهای آنان؛ -عدم پذیرش و مقبولیت سازمانی و اجتماعی از مشکلات راهنمایان آموزشی است؛ -فقدان ارزشیابی صحیح از فعالیتهای راهنمایان آموزشی موجب میشود که نقاط قوت و ضعف آنان در ابهام باقی بماند؛ -متمرکز بودن جریانات امور تعلیموتربیت و عدم تفویض اختیار منطقی و مناسب موجب کندی و سستی فعالیتها راهنمایان آموزشی میشود؛ -سرانجام مشکل سنتی بیشتر همان طرز تلقی و نگرش نسبت به راهنمایان آموزشی است که غالبا آنان را بازرس اداری محسوب میدارند،درحالیکه کار اصلی آنان هدایت جریان تعلیموتربیت در مسیر صحیح و در برای تحقق هدفهای تعلیموتربیت است."