چکیده:
سلجوقیان کرمان به مدت 183 سال حکومت نیمه مستقلی در کرمان به وجود آوردند،اگرچه در این مدت تقریبا طولانی در امور داخلی خود مستقل عمل میکردند اما متأثر از تحولات قلمرو سلجوقیان بزرگ بودند.
یکی از وجوه ناشناخته حاکمیت سلجوقیان کرمان پیوندی است،که ایشان میان دین و دولت به وجود آوردند الگوی آموزشی مدرسه که توسط خواجه نظام الملک پیریزی شده بود،نیز جایگاه مهمی در سیاست مذهبی ایشان داشت؛ازاینرو این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی برپایه اسناد و منابع موجود به بررسی سیاست مذهبی در قلمرو سلجوقیان کرمان میپردازد.
تغییرات سیاست مذهبی سلجوقیان کرمان،سیاست مذهبی قاورد،پیروی تورانشاه از الگوی نظام آموزشی مدرسه،بررسی عوامل و چگونگی نفوذ و گسترش کیش اسماعیلی در قلمرو کرمان وگرایش ایرانشاه به این آیین و بازگشت ارسلانشاه و ملک محمد به سیاست مذهبی دوران تورانشاه و گسترش نظام آموزشی مدرسه و چگونگی تعامل نهاد دین و دولت در دوران پایانی این سلسله محورهای اساسی بحث این مقاله به شمار میآیند.
خلاصه ماشینی:
"ق. دکتر فریدون اللهیاری،محسن مرسلپور استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهانچکیده سلجوقیان کرمان به مدت 183 سال حکومت نیمه مستقلی در کرمان به وجود آوردند،اگرچه در این مدت تقریبا طولانی در امور داخلی خود مستقل عمل میکردند اما متأثر از تحولات قلمرو سلجوقیان بزرگ بودند.
تغییرات سیاست مذهبی سلجوقیان کرمان،سیاست مذهبی قاورد،پیروی تورانشاه از الگوی نظام آموزشی مدرسه،بررسی عوامل و چگونگی نفوذ و گسترش کیش اسماعیلی در قلمرو کرمان وگرایش ایرانشاه به این آیین و بازگشت ارسلانشاه و ملک محمد به سیاست مذهبی دوران تورانشاه و گسترش نظام آموزشی مدرسه و چگونگی تعامل نهاد دین و دولت در دوران پایانی این سلسله محورهای اساسی بحث این مقاله به شمار میآیند.
2. سیاست مذهبی سلاجقه کرمان از قاورد تا به تخت نشستن ایرانشاه سلجوقیان پس از جنگ دندانقان سرزمینهایی را که از آن پس باید در آن حکومت میکردند میان خود براساس اهمیت افراد و نقش آنها در جنگها تقسیم کردند.
(افضل الدین،1326:25؛محمد بن ابراهیم،1343:44 و 45)وجود زاهدی بزرگ و معروف چون برهان الدین ابو نصر احمد الکوبنانی که ملک محمد سرسپرده او بود یا سعی داشت خود را سرسپرده او نشان دهد حاکی از رشد تصوف و توجه نسبت به آن نیز دارد.
قاورد موسس سلجوقیان کرمان نیز در آغاز در پیروی از شیوه سلاطین بزرگ سلجوقی رفتار توأم با تسامحی را در پیشگرفت اما در پیگیری این سیاست نمیتوان شرایط ویژه مذهبی و تنوع پیروان مذاهب مختلف در کرمان را نادیده انگاشت."