چکیده:
نوسانات قیمت و نفت اثرات آن بر رشد اقتصادی پس از بحرانهای نفتی دههء 1970 و بحرانهای اخیر،از موضوعات مهم مورد توجه محققان به شمار میرود.این مقاله به بررسی ارتباط بلندمدت بین قیمت نفت و رشد اقتصادی با دادههای فصلی در دورهء زمانی 1368- 1386 در ایران،میپردازد و به منظور بررسی وجود ارتباط نامتقارن بین دو متغیر فوق،از همگرایی نامتقارن استفاده میشود.نتایج تحقیق نشان میدهد که در کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای صادرکنندهء نفت،تکانههای نفتی اثری نامتقارن بر رشد اقتصادی بر جای میگذارند،به این معنا که کاهش قیمت نفت،بیش از افزایش آن بر تولید ناخالص داخلی اثر میگذارد.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات انجام گرفته در زمینهء بررسی اثرات نوسانات قیمت نفت بر متغیرهای اصلی اقتصاد کلان،از جمله تولید ناخالص داخلی،اشتغال،سرمایهگذاری و عرضهء پول، بیشتر در کشورهای واردکنندهء نفت انجام شده است که نتایج تجربی به دست آمده از آنها(همیلتون1،1983؛موری2،1993؛براون و یوسل3،2002)نشان میدهد که افزایش قیمت نفت،عامل اصلی بروز رکودهای اقتصادی در این کشورها بوده در صورتی که کاهش قیمت نفت نقش کوچکی در رونقهای ایجاد شده داشته است همچنین آنها از مطالعات خود نتیجه میگیرند که رابطهء نامتقارن بین قیمت نفت و فعالیتهای اقتصادی این کشورها وجود دارد.
برخی تحقیقات انجام گرفته در اقتصاد کشورهای واردکنندهء نفت در ادامه آمده است: ابریشمی،مهرآرا،غنیمیفرد و کشاورزیان(1386)،به بررسی اثرات نامتقارن قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی(تولید ناخالص داخلی،نرخ ارز موثر واقعی،قیمت واقعی نفت،نرخ تورم و نرخ بهره بلندمدت)برای کشورهای صنعتی واردکنندهء نفت شامل آمریکا،ایتالیا،فرانسه و ژاپن طی دورهء 1960-2002،میپرداختهاند.
3،0 ***مقادیر بحرانی آزمون مربوطه:1%(73/0)،5%(46/0)،10%(34/0) مأخذ:نتایج تحقیق نتایج(به تصویر صفحه مراجعه شود)،در جدول فوق نشان میدهد که همگرایی بین سری قیمت نفت تراکمی کاهشی و تولید ناخالص داخلی وجود دارد و فرضیههای صفر آزمونهای ADF,PP مبنی بر عدم همگرایی،رد شده است که همگرایی بین متغیرهای فوق را نشان میدهد و آزمون جوهانسون با توجه به آمارهء تریس با مقدار بحرانی 84/3 در سطح 5%(جدول لینوم)،مقدار به دست آمده 43/23 است،که همگرایی بین این دو متغیر را نشان میدهد در صورتی که نتایج حاصل از انجام آزمونهای ریشهء واحد بر(به تصویر صفحه مراجعه شود)،از عدم همگرایی بین سری افزایشی قیمت نفت و تولید ناخالص حکایت دارد."