چکیده:
روش مرسوم قیمتگذاری گاز فرض میکند که قیمت گاز طبیعی رابطهء نزدیکی با قیمت نفت خام دارد و از نوسانات آن پیروی میکند.به همین دلیل طی سالهای متمادی در قیمتگذاری گاز طبیعی،قیمت این محصول تابعی از قیمت نفت خام در نظر گرفته شده است.بررسی روند تاریخی قیمتهای نفت و گاز در بازارهای منطقهای نیز نشان از همسویی روند دو متغیر با یکدیگر دارد.این مقاله در صدد آن است تا با استفاده از ابزارهای اقتصادسنجی،رابطهء مذکور را تبیین و ثبات آن را مورد آزمون قرار دهد.برای این منظور پس از اشاره به قاعدههای سرانگشتی موجود در تخمین قیمت گاز و برآورد رابطهء رگرسیونی ساده بین قیمت گاز و قیمت نفت خام،این فرضیه را مورد آزمون قرار میدهیم که آیا رابطهء رگرسیونی ساده قادر به ارایهء تخمینی بدون تورش و کارا از قیمتهای گاز است.سرانجام با پیشنهاد مدل تصحیح خطا،تخمینی کاراتر از رابطهء بلندمدت میان قیمت نفت خام و قیمت گاز طبیعی ارائه میشود.
خلاصه ماشینی:
"دلایل این انتخاب به شرح ذیل است: الف-با توجه به جایگاه ایران به عنوان دومین دارندهء ذخایر گاز جهان و تخصیص فازهای 11 الی 14 پارس جنوبی به صادرات گاز طبیعی مایع شده و همچنین برخی دیگر از میادین گازی مانند پارس شمالی و گلشن،صنعت نفت و گاز کشور،به تخمین رابطههایی از این دست و کاربرد آن در تعیین قیمت گاز طبیعی مایع شدهء صادراتی به بازارهای جنوب شرقی آسیا،نیازمند است و به دلیل فقدان ارتباط مراکز دانشگاهی و تخصصی با بخش صنعت،معمولا یک رابطهء ساده خطی تخمین زده میشود که ممکن است نتایج گمراهکنندهای را به همراه داشته باشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 2-مقایسهء تخمین قاعدههای سرانگشتی و قیمتهای واقعی منبع:محاسبات تحقیق 4-تخمین رابطهء رگرسیونی خطی ساده یک تحلیل رگرسیونی ساده از دادههای ماهانه مربوط به قیمت نفت خام وارداتی ژاپن (JCC) و قیمت گاز طبیعی مایع شدهء وارداتی ژاپن (JLC) طی سالهای 1995 الی سه ماه اول سال 2008،نتایج زیر را به دست میدهد.
جدول 2-نتایج آزمون علیت انگل-گرنجر (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:خروجی نرمافزار Eviews 9-برازش رابطهء قیمت گاز طبیعی و نفت خام با استفاده از مدل تصحیح خطا اکنون با توجه به اینکه سری قیمتها با تفاضلگیری مانا شدهاند و تفاضل آنها همانباشته از درجهء I(1) است1،میتوانیم از مدل تصحیح خطا استفاده کنیم،که در آن تغییرات متغیر وابسته تابعی از تغییرات در متغیرهای مستقل و وابسته،به علاوهء جزء تصحیح خطاست.
نمودار 4-مقایسهء نتایج حاصل از تخمین مدلهای مختلف با مقادیر واقعی (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:محاسبات تحقیق11-نتیجهگیری و پیشنهادات راهبردی مطالعه نشان میدهد که قاعدههای سرانگشتی و حتی رگرسیون خطی ساده،به خوبی تغییرات در قیمتهای نفت و گاز طبیعی مایع شده را توضیح نمیدهند."