چکیده:
قاچاق انسان یکی از جرایم سازمانیافته فراملی است.این جرم که جوهره آن نقض شدید حقوق بشر بزهدیدگان قاچاق انسان است،همزمان موجب شکلی از بردگی نوین است.به همین دلیل،این جرم با صدای بلند از سوی جامعه جهانی تقبیح شده است.به اعتقاد بعضی از صاحبنظران Luis Shelley) مشکل قاچاق انسان در قرن 21 همچون استعمارگری قرن نوزدهم و جنگ سرد قرن بیستم است .(Kilercioglu:p.l) این تعبیر ظریف در کنار رشد روزافزون جلوههای فراملی قاچاق انسان،یادآور لزوم مبارزهای همهجانبه با این معضل جهانی است.تحقق این خواسته نیز مستلزم بهکارگیری ابزارهای جهانی است.یکی از این ابزارهای مهم،استفاده از ظرفیتهای دیوان کیفری بین المللی است.بنابراین،با توجه به تجربه بین المللی در دو دادگاه موقت بین المللی برای یوگسلاوی سابق و رواندا که به جلوههایی از این جنایت رسیدگی کردهاند،بررسی امکان طرح مواردی قاچاق انسان نزد ICC موضوع این نوشتار است.
خلاصه ماشینی:
"اساسنامه دیوان کیفری بین المللی همانند رویه دادگاه اخیر این ملاحظات را برای جرم اذیت و آزار لازم میداند(میر محمد صادقی،1383: 106)البته،بند ماده 7 اساسنامه1به گونهای تنظیم شده است که شائبه تسری این ملاحظات تبعیضآمیز را به همه جرایم علیه بشریت به وجود میآورد(شبث،همان:55).
بر این پایه،اگرچه رویه قضایی به این موضوع که عوامل غیر دولتی میتوانند مرتکب جرایم علیه بشریت شوند،پاسخ قطعی نمیدهد،اما به نظر میرسد که در این زمینه اجماع کلی وجود دارد که این جرایم از سوی یک گروه یا سازمان تروریستی،اشخاص خصوصی با قدرت غیر رسمی و گروههای جنایتکار سازمانیافته ارتکاب یابد(کیتیچایساری،1382:137)، اما مشخص نیست که چنانچه اعمال آنها از حیث صلاحیت غیر رسمی ارتکاب یافته باشد، باید مورد تأیید یا حد اقل اغماض یک مقام رسمی قرار گرفته باشد تا مشمول ماده 7 اساسنامه ICC شود یا خیر؟ در موضوع قاچاق انسان،مواردی وجود دارد که دولتها تمایلی به اقدام علیه قاچاقچیان ندارند.
بعلاوه،شرایط مندرج در ماده 7 اساسنامه نیز آنقدر سختگیرانه تنظیم شده است که به علت دشواری جمعآوری دلایل برای اثبات ارکان اصلی جرایم علیه بشریت،بسیاری از موارد قاچاق انسان،نزد این نهاد بین المللی به آسانی قابل تعقیب نیستند،اما بههرحال،آنگونه که تجربه ICTR و ICTY نشان میدهد،موارد بسیاری از قاچاق انسان وجود دارد که نزد محاکم بین المللی مطرح شدهاند.
بنابراین،جای این امیداوری هست که جامعه بین المللی مجددا به همین سبک عمل کند و موارد مشابه آنچه در رواندا و یوگسلاوی سابق اتفاق افتاد را نزد ICC مطرح نماید؛ضمن اینکه با توجه به موارد فوق اصلاح اساسنامه دیوان کیفری بین المللی نیز که خوشبختانه بستر آن در خود اساسنامه فراهم شده است،راهحل اساسی برون رفت از مشکلات فعلی جامعه جهانی در مبارزه با قاچاق انسان است."