چکیده:
بانکداری اسلامی بخشی از مفهوم وسیع اقتصاد اسلامی است که سیستم ارزشی و اخلاقی اسلامی را با ساختار اقتصادی ترکیب میکند.سیستم مالی اسلامی طوری طراحی میشود که قرض دادن،قرض گرفتن و عملیات سرمایهگذاری،در محیطی که ریسک بین طرفین تسهیم میشود،انجام شود.علیرغم مزایایی که بانکداری اسلامی نسبت به بانکداری عرفی دارد،این نوع بانکداری رواج کمی در کشورهای اسلامی داشته و جایگاه بایسته و شایستهی خود را ندارد.یکی از دلایل مهم این واقعیت آن است که بانکهای اسلامی با ریسک قانونی مواجهاند و ساختار آنها با ساختار مالی بانکداری عرفی،که در جهان رواج دارد منطبق نیست.در این مقاله ضمن بررسی ساختار بانکداری اسلامی و ابزارهای مالی آن،تلاش میشود به بررسی ریسک قانونی و علل بروز این نوع ریسک در بانکداری اسلامی پرداخته شده و دلایل ناکارامدی ابزارهای مالی اسلامی(که سود و زیان را بین بانک و سرمایهگذار تسهیم میکند)در جهان معاصر مورد بررسی قرار گرفته است.امید است با آگاهی از این نواقص، دانشمندان و مسئولیان بانکداری اسلامی نسبت به رفع آنها و تعدیل این ریسکها اقدامات لازم را در جهت رشد و تعالی هر چه بیشتر بانکداری اسلامی به عمل آورند و راه را برای جهانی شدن بانکهای اسلامی هموار کنند.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله ضمن بررسی ساختار بانکداری اسلامی و ابزارهای مالی آن،تلاش میشود به بررسی ریسک قانونی و علل بروز این نوع ریسک در بانکداری اسلامی پرداخته شده و دلایل ناکارامدی ابزارهای مالی اسلامی(که سود و زیان را بین بانک و سرمایهگذار تسهیم میکند)در جهان معاصر مورد بررسی قرار گرفته است.
بر مبنای این اصول اخلاقی و اعتقادی، سیستم بانکداری جدیدی پیشنهاد میشود که در این سیستم، بانک اسلامی برای تامین مالی از روشهایی استفاده میکند که با اصول اسلامی سازگار است و از عواملی که بر مبنای این اصول حرام است دوری میکند و در معاملات خود به سود و زیان هر دو گروه سهامداران بانکها و موسسات مالی و مشتریان و ارباب رجوع توجه میکند.
در اینجا توضیحی درباره چگونگی استقرار این مفهوم داده میشود:هدف خلق ساختاری است که به توسعهی بانکداری به روش مضاربهای دو مرحلهای کمک کند و برای این کار از تامین مالی طرح و طرح مصونسازی دارایی(تبدیل داراییها به اوراق بهادار)9که در بانکداری قراردادی رواج دارد،استفاده میشود.
واقعیت دیگری که دربارهی این ترکیب میتوان نام برد این است که مصونسازی داراییهای(تبدیل به اوراق بهادار کردن)پروژههای بدون پشتوانه15،نهتنها ابزاری برای جریان سرمایه فراهم میکند، بلکه باعث ایجاد یک نوع سیستم داخلی میشود که سررسیدهای مضاربهی اول(سپردهگذاری)و دوم(سرمایهگذاری)را باهم منطبق میکند7.
از دلایل مهم عدم تمایل به بانکداری اسلامی؛فقدان پایههای قانونی برای بانکداری اسلامی،عدم کفایت سیستم قانونی موجود،فقدان قوانین پایهای برای بانکداری اسلامی،عدم وجود قوانین مرتبط با روشهای اسلامی تامین مالی و ناکافی بودن قوانین مرتبط با طرح مصونسازی دارایی(تبدیل داراییها به اوراق بهادار)مرتبط با اصول شریعت میباشد که باعث شده بانکهای اسلامی از ابزارهای غیراسلامی نیز استفاده کنند."