چکیده:
محمد بی علی راوندی یکی از نویسندگان ایران در سالهای آغازین سدهء هفتم هـ.ق است که ظاهرا در تألیف راحة الصدور،عبارات درخور توجهی را از آثار معاصرانش انتحال کرده است.انتحال راوندی از پارهای آثار مانند ذخیره خوارزمشاهی و کتاب شراب و بخصوص سلجوقنامه ظهیری نیشابوری،مدنظر بعضی پژوهشگران قرار گرفته است.
به جز این آثار،راوندی از کلیله و دمنه نصر الله منشی و سندبادنامه ظهیری سمرقندی نیز سرقتهایی کرده که تاکنون کسی به آنها نپرداخته است.
در این گفتار،ضمن بیان این نکته که راوندی در ساختار کتابش،از اغراض السیاسه ظهیری سمرقندی تأثر یافته است،عبارات سرقتی وی از سندبادنامه،با نقل عبارت یکسان راحة الصدور و سندبادنامه،نشان داده شده است.
خلاصه ماشینی:
"نقل عبارت یکسان راحة الصدور و سندبادنامه،نشان داده شده است.
راوندی است که کتاب راحة الصدور را بعد از 995 ق تألیف کرده است؛چه وی در
قزوینی تاریخ تألیف راحة الصدور را سالهای 995-306 ق دانسته است.
راوندی در تألیف کتاب خود که عمدتا در تاریخ خاندان سلجوقی است از منابع
متعددی بهره برده و عبارات بسیاری را ازآنها عینا به کتاب خود منتقل کرده است بدون
راوندی در تألیف راحة الصدور،عین عبارات سلجوقنامه را گرفته و گاهگاه در
نقل دو عبارت از قسمت تاریخی راحة الصدور و سلجوقنامه و مقایسه آنها
در بخش غیرتاریخی راحة الصدور(فصل فی الشراب)نیز راوندی از کتب دیگر
سال تألیف این کتاب دقیقا مشخص نیست ولی تردیدی وجود ندارد که پیش از
بنابراین اغراض السیاسه پیش از راحة الصدور تألیف شده و راوندی میتوانسته
سندبادنامه)با کمال شگفتی میبینیم که راوندی در تألیف راحة الصدور،بیشتر به
همسان،در سندبادنامه و اغراض السیاسه آمده است و آن عبارات مورد انتحال راوندی
راوندی در راحة الصدور،این شیوه را از اغراض السیاسه تقلید کرده است.
محمد عوفی پیروی کرده است و جز این دو(نور الدین عوفی و محمد بن علی راوندی)
بههرحال سندبادنامه پیش از راحة الصدور تألیف یافته است و به دست راوندی در
راوندی این عبارات سرقتی را یا در قسمتهای مقدماتی راحة الصدور(ذکر احوال
از مطالب این گفتار میتوان نتیجه گرفت که راوندی در تألیف راحة الصدور بیشتر
در این گفتار،از مقابلهء عباراتی که راوندی از سلجوقنامه ظهیری نیشابوری و
سندبادنامه ظهیری سمرقندی و کلیله و دمنه نصر الله منشی گرفته است،صورت درست"