چکیده:
نهج البلاغه یکی از کتب مهم حوزۀ معارف اسلامی است که سیدرضی، نویسنده آن، برخی از کلمات حضرت علی( را در آن جمع آوری کرده است. این کتاب ـ که از زمان نگارش آن تا کنون مورد توجه قرار داشته ـ با کاستیهایی نیز روبهروست که آورده شدن برخی از کلامها به صورت تقطیع شده در این کتاب، یکی از آنهاست. در این مقاله به معرفی نامهای از حضرت علی ( ـ که قسمتهایی از آن به صورت قطعه قطعه در نهج البلاغه آمده است ـ پرداخته شده و پس از شناسایی قطعههای آورده شده در نهج البلاغه، به برخی از پیامدهای این تقطیع اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
نامۀ علی( به شیعیانشان و گونۀ تقطیع شدۀ آن در نهج البلاغه حمیدرضا صراف 1 چکیده کلید واژهها: درآمد کلام حضرت علی(، اعم از خطبهها، نامهها و غیره، در زمان خود حضرت و پس از ایشان مورد توجه بوده است و کتابهایی نیز در این باره نگاشته شده است.
از منابعی که این نامه را به صورت کامل ذکر کردهاند، میتوان به الغارات 2 ابراهیم بن محمد ثقفی (م283ق)، الامامة والسیاسة ابن قتیبه (م276ق)، کشف المحجة سید بن طاووس (م664ق) و معادن الحکمة محمد بن محسن کاشانی (م 1115ق) اشاره کرد 3 که دو کتاب آخر، نامه را به نقل از الرسائل شیخ کلینی 4 (م329ق) آوردهاند.
قطعاتی از نامۀ علی( به شیعیانشان در نهج البلاغه در نهج البلاغه قطعاتی از نامۀ مذکور، به صورت پراکنده، آمده است که در این قسمت به مواضع آنها، بر اساس احصای راقم این سطور، اشاره میشود: ـ خطبۀ 26 4 : «إن الله بعث محمدا( نذیرا للعالمین...
6 تک تک موارد فوق، هر چند در برخی از منابعی که نامۀ علی( به شیعیانشان ذکر شده، وجود ندارد، لیکن در برخی از منابعی که نامه مذکور آمده است، جزء محتوای نامه آمده است (هرچند با تفاوت) و قطعات مذکور در نهج البلاغه ممکن است از یکی از نقلهای این نامه گرفته شده باشد.
1 برخی پیامدهای گونۀ تقطیع شدۀ نامه صرفنظر از این که تقطیع نامۀ علی( به شیعیانشان توسط خود سید رضی( انجام شده و یا این که او نیز آن نامه را به صورت تقطیع شده یافته و آورده است، لیکن گونۀ تقطیع شدۀ نامۀ علی( در نهج البلاغه دچار پیامدهایی است که به برخی از آنان اشاره میشود: 1.