چکیده:
رشتهء جامعهشناسی دانشگاههای دولتی ایران(630 تحقیق،تا پایان سال 1385)در زمینهء زنان(48 مورد)و خانواده(69 مورد)انجام گرفته است.گرایشهای پژوهشی بهعنوان متغیر وابسته و متغیرهای چهارگانهء جنس،سال دفاع،دانشگاه،تعداد صفحه بهعنوان متغیرهای مستقل در نظر بوده است. نتایج تحقیق،معروف آن است که مشارکت پژوهشی مردان در تحقیقات خانواده بیشتر از زنان و بالعکس مشارکت پژوهشی زنان در تحقیقات زنان بیشتر از مردان است.بیشترین گرایشهای پژوهشی در تحقیقات زنان در ایران مربوط به چهار قلمرو مباحث اجتماعی زنان،اشتغال زنان،انحرافات زنان و مشارکت سیاسی اجتماعی زنان گزارش شده است. بیشترین گرایشهای پژوهشی خانواده در ایران به سه موضوع طلاق و ازدواج،ساختار روابط خانواده و نظام خویشاوندی اختصاص داشته است.جامعهشناسی زنان و خانواده یکی از حوزههای تخصصی نوپا و جدید در خانواده جامعهشناسی است.محققان و اندیشمندان با تلاش علمی موجب بالندگی آن حوزهء تخصصی در دو بعد نظری و پژوهشی شدهاند.در بررسی تاریخی رشد جامعهشناسی زنان و خانواده میتوان عوامل آموزش دانشگاهی،کتابهای منتشره،مجلات علمی تخصصی،برگزاری همایشهای علمی و درنهایت،تحقیقات دانشگاهی(که عمدتا تحت عنوان پایاننامه انجام میشود)را فهرست کرد.بخشی از فعالیتهای پژوهشی در زمینهء جامعهشناسی زنان و خانواده اختصاص به پایاننامههای مقاطع تحصیلی مختلف دانشگاهی جامعهشناسی دارند.پایاننامههای تحصیلات تکمیلی دانشگاههای دولتی تأثیر بسیار چشمگیری در رشد و بالندگی جامعهشناسی در ایران بهطور عام و جامعهشناسی زنان و خانواده بهطور خاص داشتهاند. هدف تحقیق حاضر،بررسی گرایشهای پژوهشی در تحقیقات جامعهشناسی زنان و خانواده در ایران خواهد بود.روش تحقیق از نوع استفاده از اطلاعات موجود1و روش جمعآوری اطلاعات«تکنیک تحلیل محتوا»2در نظر گرفته شده است.اطلاعات تحقیق استخراج شده از پایگاه اطلاعرسانی اینترنتی پژوهشگاه اطلاعات تحقیق استخراج شده از پایگاه اطلاعرسانی اینترنتی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی(وابسته به وزارت علوم،تحقیقات و فنآوری)دربارهء تمامی پایاننامههای تحصیلات تکمیلی
خلاصه ماشینی:
"یافتههای موجود در پایگاه اطلاعرسانی مرکز اطلاعات و مدارک علمی وزارت علوم،تحقیقات و فناوری معرف آن است که 96 پایاننامهء تحصیلات تکمیلی دانشگاههای دولتی در رشتهء جامعهشناسی در ایران تا پایان سال 4831 به موضوع خانواده(11 درصد)و 84 تحقیق به موضوعات زنان(8 درصد)اختصاص داده شدهاند.
(جدول 1) (به تصویر صفحه مراجعه شود) سؤال اصلی تحقیق حاضر آن است که گرایشهای پژوهشی در حوزهء تحقیقات جامعهشناسی زنان و خانواده در ایران چگونه است؟سؤالات و اهداف تحقیق عبارتانداز: 1.
دورههای زمانی تحقیقات اجتماعی زنان دادههای پژوهش در زمینهء دورههای زمانی دفاع از پایاننامههای تحصیلات تکمیلی در حوزهء جامعهشناسی زنان در ایران بر حسب جنس دانشآموختگان،بیانگر آن است که نیمی از مردان دانشآموخته(05 درصد)در دورهء زمانی سالهای 6731 تاکنون به تحقیق در زمینههای اجتماعی زنان دستزدهاند و این در حالی است که بیشترین دانشآموختگان زن جامعهشناسی در ایران(14 درصد)،در دورهء زمانی سالهای 5731-8631 به انجام پژوهش اجتماعی زنان اقدام کردهاند.
تحقیقات اجتماعی زنان براساس دانشگاه یافتههای پژوهش در زمینهء دانشگاه مربوط به پایاننامههای جامعهشناسی زنان در ایران به تفکیک جنسی،بازگوکنندهء آن است که بیشترین مردان دانشآموخته در زمینهء موضوع تحقیق به ترتیب اولویت اول و دوم به دانشگاههای اصفهان و شیراز اختصاص داشته است (به ترتیب 22 درصد و 71 درصد)در حالیکه بیشترین زنان دانشآموخته در زمینهء موضوع تحقیق به دانشگاه تهران اختصاص داشته است(73 درصد).
-. 5831 الف-«بررسی تاریخی گرایشهای پژوهشی در تحقیقات جامعهشناسی ایران (مورد:تحلیل محتوای کلیهء پایاننامههای تحصیلات تکمیلی دانشگاههای دولتی ایران)چکیدهء مقالات ارائه شده همایش بررسی مسائل علوم اجتماعی در ایران،انجمن جامعهشناسی ایران و معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم،تحقیقات و فنآوری."