چکیده:
در دیدگاه اسلامی چه با رویکردی فلسفی و چه با رویکردی عرفانی سفر و جهانگردی از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است.این نگرش سبب شده است تا مقوله سفر به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم مطرح در فرهنگ برخاسته از این نوع نگاه در میان مسلمانان به شمار آید و به دنبال آن به ادبیات و فرهنگ عامه نیز وارد شود.در کنار این تجلیات در جریان شکلگیری تمدنها و از جمله تمدن اسلامی و گسترش آن نیز با جایگاه بیدلیل سفر و جهانگردی روبرو میشویم.
آنسویی دیگر میدانیم که همه این توجهات به مقوله سفر و ورود آن به فرهنگ اسلامی از رهگذر شیفتگی غیرقابل وصف مسلمانان به قرآن کریم و به تبع آن روایات معصومین سلام الله علیهم اجمعین بوده است.بر این اساس تلاش شده است تا در این مختصر ضمن ارائه یک واژهشناسی از واژههایط مربوط به سفر در این کتاب مقدس،و همچنین دستهبندی آیات مربوط،اهداف و منافع سفر و گردش در جهان یا به تعبیر قرآنی«سیر فی الارض»از دیدگاه قرآن کریم تبیین گردد.
خلاصه ماشینی:
"خداوند در قرآن کریم ایجاد امکانات مورد نیاز برای این تحرک را به خود نسبت داده است و نتیجهء مورد انتظار از این فعالیت را تقویت حس شکرگزاری در انسان میداند: «و هو الذی سخر البحر لتأکلوا منه لحما طریا و تستخرجوا منه حلیه تلبسونها و تری الفلک مواخر فیه و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون»(سوره نحل:14) «و او است آنکه رام کرد دریا را تا بخورید از آن گوشتی تازه و برون آرید از آن زیوری که بپوشیدش و بینی کشتیها را در آن شکافندگان آب و تا بجویید از فضلش و شاید شما سپاسگزارید» «هو الذی جعل لکم الارض ذلولا فامشوا فی مناکبها و کلوا من رزقه و الیه النشور» (سوره ملک:15) «او است آنکه گردانید برای شما زمین را رام پس روان شوید به هر سویش و بخورید از روزیش و به سوی او است گردآمدن» البته در دیگاه قرآنی،شکرگزاری خود یکی از راههای فزونی روزی در کنار سیر در زمین و داشتن ایمان و تقوی به شمار میرود: «و اذ تأذن ربکم لان شکرتم لا زیدنکم و لان کفرتم ان عذابی لشدید»(سوره ابراهیم:7) «و هنگامی که اعلام کرد پروردگار شما اگر سپاسگزارید هر آینه بیفزایم شما را و اگر کفر ورزیدید همانا عذاب من است سخت» «و لو ان اهل القری آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض و لکن کذبوا فاخذناهم بما کانوا یکسبون»(سوره اعراف:96) «و اگر مردم شهرها ایمان میآوردند و پرهیزکاری مینمودند هر آینه میگشودیم بر ایشان برکتهایی را از آسمان و زمین لیکن تکذیب نمودند پس گرفتیمشان بدانچه بودند دست میآوردند» از دیگر دستاوردهای سفر،که پیش از ظهور اسلام نیز جمع بسیاری را به ترک خانومان و بستن بار سفر وامیداشته است،کسب علم و دانشاندوزی است."