چکیده:
دین مقدس اسلام که جامعترین دینهاست به یک سلسله مراسم عبادی خلاصه نمیشود، بلکه جوابگوی کلیة نیازهای انسانی است. از آنجا که نخستین گروه از مسلمانان به شکلهای گوناگون در تعامل با پیروان دیگر ادیان بودهاند. مقالة حاضر، با تکیه بر معارف قرآن، به بیان اصولی میپردازد که ناظر بر روابط با غیرمسلمانان است. اولین اصل، دعوت آنان به یکتاپرستی و دین مبین اسلام با اولویت استفاده از روشهای مسالمتآمیز است. یکی از راههای مسالمتآمیز دعوت کافران به اسلام تشویق مالی آنان است تا بدین وسیله دلشان به سوی اسلام تمایل پیدا کند که از آن با عنوان اصل «تألیف قلوب» یاد شده است. اصول دیگری که در این نوشتار، دربارة ارتباط با ملل غیرمسلمان، به بحث گذاشته شده عبارتاند از: منع توسل به زور در امر دین، کرامت انسان، عدل، احسان، وفای به عهد، پرهیز از فساد بر روی زمین و احترام به خون انسانها، مقابلة به مثل، نفی سلطة کافران بر مسلمانان و عدم موالات و دوستی مسلمانان با کافران.
خلاصه ماشینی:
"از آنچه گذشت این نتیجه به دست میآید که همانگونه که اجرای قسط و عدالت در مورد مسلمانان مطلوب خداوند متعال است، اجرای آن در مورد غیرمسلمانان از وظایف حاکم اسلامی و همة مسلمانان شمرده میشود و اختلافات گروهی نباید آنان را به ترک عدالت و عمل گناه وادار کند؛ از اینرو، قرآن میفرماید: «یا أیها الذین آمنوا کونوا قوامین لله شهداء بالقسط و لا یجرمنکم شنآن قوم علی ألا تعدلوا اعدلوا هو أقرب للتقوی و اتقوا الله إن الله خبیر بما تعملون»: ای کسانی که ایمان آوردهاید، برای خدا، به داد برخیزید [و] به عدالت شهادت دهید و البته نباید دشمنی گروهی شما را بر آن دارد که عدالت نکنید.
بنابراین، التزام به قراردادهای بینالمللی مورد تأکید قرآن مینماید؛ تا جایی که به مسلمانان دستور داده شده است در صورتی که طرف قرارداد مشرکان قرار گرفتند، تا زمانی که آنها به عهد خود پایبند ماندند، ایشان نیز به عهد خود پایبند بمانند و از تقوای الهی خارج نشوند: «إلا الذین عاهدتم عند المسجد الحرام فما استقاموا لکم فاستقیموا لهم إن الله یحب المتقین»: مگر با کسانی که کنار مسجد الحرام پیمان بستهاید؛ پس، تا با شما[بر سر عهد] پایدارند، با آنان پایدار باشید؛ زیرا خدا پرهیزگاران را دوست میدارد (توبه: 7)."