چکیده:
توسعهء فناوری اطلاعات و ارتباطات،به خصوص اینترنت،الگوی جدیدی را در فرایند آموزش و یادگیری ایجاد کرده است.آموزش الکترونیکی،نظام آموزشی نوینی است که در آن،تمامی فرایند آموزش و یادگیری به وسیلهء فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت میگیرد.انعطافپذیری فوق العاده،دانشجومحوری،و وابسته نبودن به محدودیتهای مکانی و زمانی از ویژگیهای اساسی آموزش الکترونیکی است.برای راهاندازی دورههای موفقیتآمیز آموزش الکترونیکی و درنهایت تحقق ایدهء دانشگاه مجازی نیاز به تهیه و برقراری زیرساختهای انسانی،فناورانه:،پداگوژیکی،اداری،اجتماعی،فرهنگی،مدیریتی، و اقتصادی امری بدیهی است.محتوا،عدم تخصیص بودجهء کافی،عدم دسترسی اغلب مردم به اینترنت،و عدم کسب مهارتهای سواد اطلاعاتی و الکترونیکی از چالشها و موانع اساسی توسعهء آموزش الکترونیکی در ایران است.هدف این مقاله تعریف و اصطلاحشناسی آموزش الکترونیکی،تاریخچهء فناوری آموزش الکترونیکی،تشریح ویژگیها،زیرساختهای لازم،و موانع آموزش الکترونیکی با تأکید بر وضعیت آموزش الکترونیکی در ایران است.
خلاصه ماشینی:
"در ایران باید به این نکتهء مهم اشاره شود که نظام آموزشی الکترونیکی را تحت تأثیر قرار میدهد و آن جمعیت جوان 01 درصدی است که از یک سو تمایل شدید برای ورود به دانشگاه و ادامهء تحصیلات عالی را دارند و در سوی مقابل،موضوع نظام آموزشی توانایی پذیرش تنها 52 درصد از متقاضیان را دارد.
به عقیدهء او رویکردها،ابزار و زیرساختهای لازم برای راهاندازی و توسعهء آموزش الکترونیکی عبارتاند از: زیرساختهای فناورانه:سیستمهای زیربنایی مخابراتی(گیرندههای ماهوارهای،فیبر نوری، شبکههای اینترنتی،سرویسدهندههای خدمات اینترنتی،و مانند آن)؛ زیرساختهای انسانی:آموزش الکترونیکی به کارکنان فنی،طراحان فنی و آموزشی،اعضای هیئت علمی،دانشجویان، برنامهریزان و مدیران،به عنوان کاربران و بازیگران اصلی نظام آموزشی مجازی نیاز دارد.
به عقیدهء فهیمیفر مهمترین موانع آموزش الکترونیکی عبارتند از: -عدم تدوین راهبرد مشخص در زمینهء آموزش الکترونیکی؛ -محدودیت در حجم و کیفیت محتوای آموزشی و انتقال آن با استفاده از خطوط موجود(خطوط کم سرعت)؛ -فراهم نبودن بسترهای سختافزاری و نرمافزاری مناسب با کیفیت بالا و امنیت لازم؛ -کمبود منابع مغزافزاری در این زمینه؛و -عدم گسترش فرهنگ استفادهء صحیح مؤثر از آموزش الکترونیکی(و بهطور کلی فناوری اطلاعات)در امور آموزش(51).
شایان و بیدخوری در تحقق خود دربارهء زیرساختهای لازم برای آموزش الکترونیکی در مناطق روستایی ایران موانع و مشکلات زیرا بر برشمرهاند: -ضعف عمومی روستائیان در کاربری کامپیوتر و وسایل دیجیتال؛ -ترس از فناوری مدرن و نگرانی دربارهء شیوهء زندگی جدید؛ -ضعف زبان و ناآشنایی با زبانهای بین المللی جهت استفاده از علوم روز؛ -مشکلات دسترسی به بسیاری از روستاهای دوردست؛ -هزینهء بالای استفاده از وسایل دیجیتالی و الکترونیکی مانند رایانه،ماهواره،و اینترنت؛ و -بلایای طبیعی مانند سیل،زلزله،لغزش زمین که باعث قطع ارتباط روستا با جهان خارج و از بین رفتن وسایل ارتباطی میشود (11:601-811)."