چکیده:
تغییر و تحول جامعه و گذر دادن آن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب، همواره دغدغهء انسانهای دردمند بوده است.هرکدام از صاحبان اندیشه با تکیه بر یکی از عوامل،تحول جامعهها را تبیین نمودهاند.مقالهء حاضر با بررسی شیوهء تحول جامعهء جاهلی به جامعهء توحیدی،توسط رسول بزرگوار اسلام(ص)،در صدد طرح این نظریه است که پیامبر اسلام(ص)با تحول فرهنگی تمدنی جدید را بنا نهادند که قرنها پرچمدار تمدن بشری بود.
این مقاله با بررسی شرای حضور اسلام در جزیره العرب و بررسی ابعاد مختلف جامعهء جاهلی مشکل اساسی آن جامعه را مسائل فرهنگی میداند. سپس به بیان تحولات ایجاد شده توسط پیامبر اسلام(ص)در جهت تغییر این فرهنگ میپردازد.در خلال مباحث،مبانی نظری نظریهء تحول باطنی برای تغییرات اجتماعی بررسی میشود.
خلاصه ماشینی:
"بهار و تابستان 5831،صص 461-341پیامبر اسلام(ص)و تغییر ساختار فرهنگی جامعهء جاهلی
صدد طرح این نظریه است که پیامبر اسلام(ص)با تحول فرهنگی تمدنی
محور سوم:حرکتهای فرهنگی پیامبر اسلام(ص)برای تحول این جامعه.
در بررسی آیات قرآن و روایات برای بعثت پیامبر اسلام(ص)اهدافی بیان شده است که
در این آیه پنج هدف برای بعثت پیامبر اسلام(ص)مطرح مینماید،اما هیچ کدام از
المنجد چند معنا برای جهل ذکر میکند که یکی از آنها به معنای ضد علم است و
هیچ کدام از اینها به معنای نادانی نیست و اکثر آنها نوعی رذیلت اخلاقی است(12:
در قرآن مجموعا چهاربار این واژه به کار رفته است که در ذیل به بررسی آنها میپردازیم:
یقین دارند؟ بعد از این که به رسول الله(ص)فرمان میدهد براساس آنچه خداوند نازل کرده است،
بررسی این چهار آیه نشان میدهد که جاهلیت در قرآن صرفا به معنای جهل در مقابل
در بعد فرهنگی،مهمترین مشکل مردم جزیره العرب این بود که فرهنگ آنها فاقد روح
نمود(32:صص 8-11)در این آیات ضمن برشمردن اهداف رسالت پیامبر وضعیت جامعه نیز
حرکتهای فرهنگی پیامبر(ص)عمدتا همان آیات قرآن است که بر مردم میخواندند.
مقابل هرتغییری مقاومت کردند و شعار اصلی آنها این بود:«حسبنا ما وجدنا علیه اباؤنا»(مائده:
پیامبر اکرم(ص)برای سوق دادن بیشتر مردم به تفکر علاوه بر این که ساختار دین او
پیامبر اسلام(ص)انگیزههای فراوانی برای رشد ارزشهای اخلاقی در جامعه ایجاد نموده است.
پیامبر بزرگوار اسلام(ص)با تغییر فرهنگ این مردم حرکتی عمیق در آنها ایجاد کردند،
زیرا ایشان بر این باور بودند که برای تحول جامعه باید افراد متحول شوند.
فرهنگی پیامبر اسلام(ص)که برگرفته از آیات الهی بود،بر توحید و معاد استوار بود."