خلاصه ماشینی:
یکی از این پرسشنامهها را که چند سال پیش بخشنامه مانند از وزارت فرهنگ برای پاسخنویسی بادارههای فرهنگ فرستادهاند در دسترس داریم باندازه چهل لغت و سی کنش(فعل)و بیست جمله فارسی در آن نوشتهاند تا همسنگ گویش یا لهجه بومی را در برابر آنها بنویسند اینگونه پرسشنامهها تنها برای آگاهی از بودن یا نبودن گویش یا لهجه سودمند تواند بود و از اینگذشته پرسشنامههای کاملتر هم اگر بدست مردمان ناآگاه فراهم شود سودی که در نظر است از آنها بدست نمیآید.
از پیش گفتار فرهنگ چنین برمیآید که گذشته از واژههای کتابهای حکیم قاسمی یکهزار و پانصد واژه هم در سالهای 1316 تا 1325 در تهران از آقای هاشمی کرمانی گرفته شده است و یادداشتهای تاریخی و آداب و رسوم و ضربالمثلهای کرمانی را نیز آقای هاشمی نوشتهاند.
درباره واژههای زبانشناسی که در فارسی نیست کوشیدهام تا از واژههای فارسی که پیشگامان اینراه بتازگی پرداختهاند تا جاییکه شده است سود جویم و هر جا که درماندهام برای همسنگی واژههای اروپایی واژههای فارسی پیدا یا پیشنهاد کردهام تا دانشجویان این رشته و گردآوردندگان گویشها را اگر خوش آید بکار گیرند و گر نه دیگران چاره بهتری جویند و واژه خوراتر و جاافتادهتری در پیش نهند زیرا بازنویس واژههای زبانشناسی بیگانه در زبان فارسی سرانجام کار را به بیسامانی میکشاند بویژه که در زبانهای اروپایی نیز در این زمینه واژههایی نو پرداختهاند که پارهیی از آنها هنوز جای خود را باز نکرده و پذیرفته نشدهاند.
واگهها) افتادگی/ن/ n در واژههای ni «این»و nu «آن»و همبستهای دیگر این واژه مانند nimah «همین»و numah «همان»جزءبینی واگ است.