چکیده:
مفهوم رؤیت خداوند بهطور عام و درخواست رؤیت از سوی حضرت موسی علیخ السلام در آیه 143 سوره اعراف بهطور خاص،یکی از شبهات بحثبرانگیز کلامی است که نظریات مختلفی در مورد آن بیان شده است.نگارنده در این نوشتار اهم نظریات مطرح شده را بیان کرده،هریک را مورد بحث و ارزیابی قرار میدهد و با اعتقاد بر اینکه درخواست حضرت موسی علیه السلام با لفظ «أرنی»،درخواست برای رؤیت ظاهری خداوند بوده است،مباحث و ادلهای را برای اثبات آن بیان داشته،اظهار میدارد که این درخواست،در حقیقت ادامه و پیرو درخواستهای بنی اسرائیل از موسی علیه السلام بوده است.چنانکه در آیاتی از قرآن کریم نیز بدان اشاره شده است.در پایان پس از ارزیابی مباحث مطرح شده،به بیان نظریاتی در مورد توبه حضرت موسی علیه السلام و فلسفه توبه ایشان میپردازد.
The concept of vision of God in general and the request for it by the Prophet Moses (A.S.) in particular is among the controversial issues. In this article، the writer has stated the most important views in this respect. He argues that the Prophet Moses’ request (arinī – show me [Yourself]) was in fact prompted by the frequent requests by Banī Isrā’īl، who demanded to see God visibly. In conclusion، the issue of the Prophet Moses’ repentance and its philosophy is dealt with.
خلاصه ماشینی:
نگارنده در این نوشتار اهم نظریات مطرح شده را بیان کرده،هریک را مورد بحث و ارزیابی قرار میدهد و با اعتقاد بر اینکه درخواست حضرت موسی علیه السلام با لفظ «أرنی»،درخواست برای رؤیت ظاهری خداوند بوده است،مباحث و ادلهای را برای اثبات آن بیان داشته،اظهار میدارد که این درخواست،در حقیقت ادامه و پیرو درخواستهای بنی اسرائیل از موسی علیه السلام بوده است.
از جمله آیاتی که بحث رؤیت در آن مطرح شده است و بسیاری از متکلمان و نیز مفسران آن را در راستاویزی برای اثبات رؤیت خداوند قرار دادهاند،آیه 341 سوره اعراف میباشد: و لما جاء موسی لمیقاتنا و کلمه ربه قال رب أرنی أنظر إلیک قال لن ترانی و لکن انظر إلی الجبل فإن تجلی ربه للجبل جعله دکا و خر موسی صعقا فلما أفاق قال سبحانک تبت إلیک و أنا أول المؤمنین ؛ و هنگاهی که موسی به میعادگاه ما آمد و پروردگارش با او سخن گفت عرض کرد:پروردگارا!خودت را به من نشان ده تا تو را ببینم.
شیخ طوسی نیز بر این باور است که « لن نؤمن لک »در آیه 55 سوره بقره متعلق است به صفاتی که موسی علیه السلام از خداوند متعال برای بنی اسرائیل خبر میدهد؛چرا که آنها گفتند به آنچه آوردهای ایمان نمیآوریم مگر اینکه او را ببینیم.
». 2 در حقیقت با پذیرش اینکه حضرت موسی علیه السلام این درخواست را از سوی بنی اسرائیل مطرح کرده است و آن هم برای اقناع آنها نسبت به این امر که خدا نادیدنی است،ادعای شیعه مبنی بر جواز رؤیت حق تعالی رد میشود؛زیرا همهء فرقههایی که به نوعی معتقدند خداوند جسم است،عموما بر این باور هستند که خداوند با چشم ظاهری قابل رؤیت میباشد.