چکیده:
زمینه:این مقاله در چارچوب نظریه اخلاق اطلاعات به تعبیر لوسیانو فلوریدی و به عنوان حوزه توسعه یافتهای از اخلاق رایانه ارائه میگردد و به ضرورت طبقهبندی مسائل اخلاقی مطرح در حوزه اخلاق اطلاعات پرداخته و رویکردی روشمندانه در تحلیل هر طبقه از این مسائل عرضه مینماید.فلوریدی در نظریه توسعه یافته اخلاق اطلاعات،استدلال میکند که قلمرو اخلاق رایانه بایستی به مراتب بیش از در برگیرندگی موجودات انسانی،فعالیتها،تمایلات و خوصیات آنان گسترش داده شود.وی اخلاق اطلاعات توسعه یافته را به منزله اخلاقی کلان مطرح مینماید و بر آن است تا در تمامی موقعیتهای اخلاقی،کاربستپذیر باشد.
روش کار:ابتدا با نگاهی مسأله محور به معرفی برخی از مسائل شاخص در عصر اطلاعات پرداخته و روند تکامل و توسعه حوزه اخلاق رایانه به حوزه اخلاق اطلاعات مورد تصدیق قرار میگیرد.در خصوص معرفی تفصیلی اخلاق اطلاعات و تبیین هر طبقه از مسائل مطرح در آن، به طور کلی به معرفی چهار رهیافت بینادین ممکن به علم اخلاق(اخلاق فلسفی،اخلاق هنجاری،اخلاق توصیفی،و اخلاق کاربردی)پرداخته میشود،سپس اخلاق اطلاعات به مثابه حوزه بررسی مسائل اخلاقی متأثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات در عصر اطلاعات تلقی شده و چنین مسائلی از رهیافت کاربردی در سه دیدگاه متمایز(اخلاق اطلاعات از دیدگاه اخلاق فلسفی،اخلاق حرفهای،و اخلاق توصیفی)به همراه موضوعات شاخص و مثالهایی ارائه و معرفی میشود.
نتیجهگیری:با ارائه جدولی،دیدگاههای مذکور در اخلاق اطلاعات،طبقهبندی و رشتههای تخصصی مورد مشارکت،زمینههای موضوعی شاخص و روش تحلیل موضوعات مرتبط با هر طبقه از مسائل مذکور براساس رهیافتهای ممکن به علم اخلاق به طور خلاصه گردآوری،تبیین و ارائه میشود.
خلاصه ماشینی:
"-روابط انسانی روابط خانوادگی و رفاقتی چگونه از طریق تلفنهای همراه،رایانه های دستی37 و کیفی38 ،ارتباطات از دور میان محیط کار و محیط تحصیل،و برگزاری همایشهای مجازی-حقیقی تحت تأثیر قرار میگیرد؟آیا کارایی و آسودگی برآمده از فناوری اطلاعات و ارتباطات،به ساعات کاری کوتاهتر و زمان کیفی بیشتر در کنار اعضای خانواده منجر خواهد شد؟یا اینکه در عوض،فناوری اطلاعات و ارتباطات شیوه زندگی بیقرار و بیروحی را ایجاد میکند که اعضای خانواده و دوستان را از یکدیگر جدا مینماید؟ آیا افراد در مقابل رایانه،ساعتهای پیدرپی تنها میشوند و یا دوستیها و روابط جدیدی در ارتباطات مجازی درون فضای الکترونیکی مییابند،روابطی مبتنی بر تعاملاتی که هرگز در محیط های مکانی-زمانی معمول رخ نمیدهد؟چگونه چنین روابطی میتواند رضایتبخش و اصیل باشد،و آیا این روابط رضایتبخشتر از روابط رودررو خواهد بود؟تمامی اینها در جهت خودشکوفایی و خشنودی شخص از زندگی چه معنایی دارد؟ بایستی چه تدابیر،قواعد و روشهایی به نحو مناسب در نظر گرفته شود20 ؟ بحث و نتیجهگیری آنچنانکه اشاره شد،این نوشتار متأثر از مقاله دورانساز کریستیانا گورنیاک در 1996 میباشد که تحول و تکاملی مفهومی را در گسترش حوزه اخلاق رایانه به حوزه اخلاق جهانی پیشبینی نمود10 .
2)اخلاق اطلاعات از دیدگاه حرفهای با رشتههای تخصصی علوم و مهندسی رایانه،علوم کتابداری و اطلاعرسانی در تعامل است و موضوعاتی هم چون مسؤولیتپذیری حرفهای،اعتمادپذیری و ایمنی سیستم،تهیه و تنظیم منشورهای اخلاقی و مواردی از این نوع را مورد ملاحظه قرار میدهد،و روش تحلیل مناسب برای چنین مسائلی از رهیافت اخلاق هنجاری معرفی میشود."