چکیده:
طالبان یکی از پدیدههای تاریخ معاصر افغانستان است که در پی رقابت قدرتهای بزرگ و با اشغال افغانستان توسط شوروی،نخستینبار در سال 4991 میلادی به وجود آمد و با تربیت و حمایتهای بیدریغ کشورهای منطقه مثل پاکستان و عربستان سعودی رشد نمود. شوروی در سال 72 دسامبر 9791 افغانستان را اشغال کرد و در خلال این مدت، مبارزان افغانی با حمایت منطقه و امریکا،به مبارزه علیه اشغال شوروی دست زدند تا سرانجام ارتش سرخ را از خاک افغانستان بیرون راندند. آخرین نیروهای ارتش شوروی در فوریه 9891 خاک افغانستان را ترک کردند.با خروج ارتش سرخ از افغانستان،ایالات متحده به قرارداد ژینو وفادار نماند و از مجاهدان افغانی به دلیل رقابت و خصومت با شوروی، حمایت نمود و افغانستان میدانی برای رقابت قدرتهای بزرگ در جنگ سرد قرار شد.
با پایان جنگ سرد و خروج شوروی از افغانستان،پاکستان مجرای کمکرسانی به مجاهدان افغانی گردید.با تغییرات داخلی،به تأسیس هزاران مدرسه دینی با گرایش سلفی دیوبندی اقدام گردید که با حمایت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان همراه بود.
نقش پاکستان در ایجاد،پرورش و حمایت از گروه افراطی طالبان،کاملا آشکار است و منافع ملی پاکستان نیز در افغانستان،از رهگذر گروههای دستنشانده پشتون تأمین میشود.از آنجایی که احزابی مثل حزب اسلامی به رهبری حکمتیار،دیگر نمیتوانست خواستهها و منافع پاکستان را تأمین کند،این کشور در پی ایجاد گروهی جدید برآمد و ایجاد طالبان از این منظر قابل بررسی است.البته اختلافات احزاب داخلی افغانستان،زمینه را برای تأثیرگذاری هرچه بیشتر پاکستان فراهم ساخت.بدین ترتیب،طالبان در سال 4991 ظهور کردند و تا سپتامبر 1002 بیشتر خاک افغانستان را به کنترل درآوردند.
خلاصه ماشینی:
"شوروی در سال 72 دسامبر 9791 افغانستان را اشغال کرد و در خلال این مدت،
در این پژوهش،زمینههای سیاسی-اجتماعی به وجود آمدن گروه افراطی طالبان در
ادامه جنگهای داخلی افغانستان بیشتر معلول این واقعیت بود که کابل سقوط کرد،
عامهای مردم مظلوم افغانستان به ویژه شیعیان به دست طالبان را هم باید در این زمینه
زمان،بستر اجتماعی برای به قدرت رسیدن گروه طالبان که مورد حمایت پاکستان بود،
مالی و تسلیحاتی از طریق کشور پاکستان به احزاب جهادی و مردم افغانستان استوار شد.
(پای عساکر ما را به افغانستان کشاندند،ترجمه هارون امیرزاده،سایت نی) طالبان ابتدا با حمایتهای سازمانهای اطلاعاتی پاکستان و سیا رشد کرد و سپس در
برای تأمین منافع آن کشور در افغانستان میدانند،گروهی آنان را طالبان مدارس دینی
پاکستان به افغانستان از منظر منافع ملی خود مینگرد و طالبان را هم بدین منظور
اقدام را نیز باید از منظر منافع ملی پاکستان و وابسته بودن احزاب به این کشور بررسی
متأسفانه پاکستان تنها به حمایت مالی و سیاسی از طالبان بسنده نکرد و اگر گروه به
ابعاد سیاسی همکاری بین امریکا و پاکستان درباره افغانستان چند چیز بود:اول
اما این نکته بسیار مهم در مورد طالبان است که آنها به کمک پاکستان و امداد
دولت پاکستان نیز نقش مرکز تدارکات جهاد افغانستان را عهدهدار بود.
مذهبی این مکتب اولویت خود را جهاد در افغانستان قرار دادند و دولت پاکستان و
یاد کرده و طالبان مدارس دینی پاکستان را برای جهاد با احزاب جهادی درگیر در
استدلال سیا آن بود که از این طریق میتوان شوروی را به خروج از افغانستان وادار نمود."