چکیده:
در یک دهه اخیر، تغییرات ژرفی در سبک زندگی یا سیاست های زندگی روزمره در میان زنان ایرانی رخ داده که نه تنها در الگوی کالاهای مصرفی آنها، بلکه در مصرف نشانه ها، مکان ها، فضاها و زمان های خاص نیز متبلور است، به گونه ای که می توان از اقتصاد نشانه ها صحبت کرد. از این رو، مقاله حاضر به بررسی کیفی جهان ـ زیست زنان در یکی از پاساژهای مجلل و بزرگ شیراز می پردازد. در این مطالعه، طیفی از نظریه های مرتبط با مصرف، جنسیت و هویت به کار رفته اند، روش شناسی این مطالعه از نوع کیفی بوده و از روش مردم نگاری برای اجرای عملیات تحقیق استفاده شد. روش های گردآوری اطلاعات عبارت اند از مشاهده مشارکتی و مصاحبه نیمه ساخت یافته با 31 نفر از زنان فروشنده،? خریدار. برای انتخاب مشارکت کنندگان از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و داده ها گردآوری شده از طریق روش تحلیل موضوعی یا تماتیک تحلیل شده اند. یافته های این پژوهش نشان داده اند که پاساژ صرفا مکان مصرف کالاهای متعارف نیست، بلکه فضایی نشانه شناختی و نمادی? شده برای مصرف نشانه ها، کیچ، مصرف تظاهری، پرسه زنی، هویت یابی، مقاومت و تمایز جنسیتی و دوست یابی است. از این منظر، مصرف کالاها در بسیاری موارد یکی از رفتارهای حاشیه ای و فرعی در فضای پاساژ است.
Iranian women have experienced serious changes in their lifestyle and daily life policies within the last decade. These changes not only include the pattern of consumption of goods but also consumption signs، places attended، times and environments that allow for opinions on the economy and consumption signs. This article is dedicated to qualitative analysis of women demeanor in one of the biggest and most luxurious shopping centers in the city of Shiraz called “Setareh Fars” The consumption patterns، signs، attitudes and living policies of the women who go there for shopping are investigated.
A range of theories related to consumption، gender and identity have been applied in this survey. These theories are: Feminism general approach، and Hebdige’s، Bourdieu’s، Muggleton’s، De certeau’s، and Bakhtin’s theories، every one of which deals with some specific dimensions of consumption signs and the contemporary routine lifestyles.
The research methodology is qualitative and has been demographically conducted. The information needed for this research has been collected via observation and interviews of 31 women sellers and buyers. The participants were selected with purposeful sampling and data collection procedure was based on theoretical-conceptual examination of the research queries. The data was then investigated and submitted to a thematic analysis.
The research findings revealed that a shopping center is not merely a place for consuming the common goods but is a symbolic and typical area for consumption signs، pretense of expenditure، wandering about، seeking identity، defiance to gender distinction، and finding friends. In light of this view، consumption of goods in shopping environments is in most cases a superficial behavior.
خلاصه ماشینی:
"مصرف نشانهها در قالب سبک زندگی مدرن و تأثیر آن بر ابعاد هویتی دختران جوان در ایران امروز از جمله مصارفی است که بهندرت در مورد آن اندیشیده شده و گاه با تحلیلهای متعارف اجتماعی یا اقتصادی از آن اغماض کردهاند؛ این نوع مصرف امروزه در پیوند با مقولههایی مانند «زندگی روزمره»، «هویت»، «جنسیت»، «جوانی» و «فرهنگ عامه» قرار دارد که همگی یکسره مفاهیمی بحرانزا و پرسشافکناند.
مراکز خرید در ایران امروز یکی از فضاهای عمده برای مصرف نشانهها و سبکها بوده و از این جهت مکان مناسبی برای نقبزدن به درون زندگی روزمرهی زنان و دختران جوان هستند؛ نشانهها و الگوهایی که در آنها برخی از اصلیترین عناصر سبک زندگی مدرن مانند پوشش، آرایش، روابط افراد و زبان خردهفرهنگی تجلی مییابد.
این نکته را میتوان با اقتباس مفهوم «کارناوالیشدن 1 » -Carnavaliztion باختین چونان فرهنگ کارناوالی حاکم بر فضای پاساژ در ایران تلقی کرد، زیرا فرهنگ کارناوالی دقیقا بر ابعاد غیرعادی و اغراق شدهی جسمانی و ضد عرفی تکیه داشته و از همین طریق عناصری را برجسته میسازد که در جریان زندگی روزمرهی متعارف و عرفی از آنها غفلت شده است.
در کنار هدف کلی فوق، این مقاله در صدد بررسی ابعاد و سؤالهای تفصیلی به شرح زیر میباشد: - فضای پاساژ ستارهی فارس واجد چه کارکردهایی بوده و چه امکانهایی را در اختیار دختران جوان قرار میدهد؟ - چه کالاها، نشانهها، تعاملها و فرآیندهایی در این مرکز مصرف شده و ارتباط مصرف این عناصر با پیدایش سبکهای جدید زندگی زنان چیست؟ - زنانی که با این فضا سروکار داشته و در آن زندگی میکنند، چه درک و تفسیری از انگیزهها و معانی زیرین رفتار مصرفی خود دارند."