خلاصه ماشینی:
"3 معرفی سند: در ادامهء بحث به بازنویسی فرمان و یا خطابنامهای از ناصر الدین شاه قاجار میپردازیم که در اصل سیاق نوشتهء جمع و خرج صندوقخانه و زرگرخانه بیوتات سلطنتی را که تحت مسئولیت و نظارت و ابو ابجمعی4حاجی محمد رحیم خان خازن الملک بوده،همو مورد تأیید و تشریح خود قرار داده و به مستوفیان و حسابداران دربار تأکید دارد که این سند خرج دیوانی را که در ذیل«این همایون خطاب مستطاب...
بههرحال برای جلوگیری از درازای کلام،از این مبحث ثانوی صرفنظر میکنم و معتقدم که این سند بهانهای شد که رجالشناسی میرزا حاجی محمد رحیم خان صندوقدارباشی را مورد مداقه قرار دهیم و از طرفی هم شناخت راجع به حاجی محمد رحیم خان سبب گردید که مجبور شویم قدری مباحث سندشناسی را مدنظر قرار دهیم و با ساختار خطابنامه و یا فرمان خطابی که کتابچهء (صورت)جمع و خرجهای صندوقخانه عهد ناصری را دربرگرفته آشنا شویم.
5 شرح سند: خطاب ناصر الدین شاه قاجار به حاجی رحیم خان صندوقدارباشی،درباره تحویل اسناد خرج صندوقخانه دربار به دفترخانه بیوتات سلطنتی و...
[توشیح:به محاذات سطر اول]:«صحیح است» آنکه عالی جاه رفیع جایگاه مقرب الخاقان حاجی رحیم خان به عواطف پادشاهانه سرافراز بوده/بداند:که صورت جمع و خرج صندوقخانه و زرگرخانه مبارکه ابو ابجمعی آن عالی جاه از بابت سنه ماضیه لویئیل1از قراری است/که در ذیل این همایون خطاب مستطاب مقربو الخاقان مستوفیان عظام مفصلا قلمی داشتهاند میباید اسناد خرج دیوانی را/ در دفترخانه مبارکه تحویل نماید که خط نسخ و بطلان کشیده برای هنگام ضرورت و رجوع ضبط نمایند/و این کتابچه ممهوره به مهر مبارک را سند خرج خود دانسته ضبط نمایند مقرر آنکه/مقربو الخاقان مستوفیان عظام شرح کتابچه مبارکه را ثبت نموده/تحویل گرفتن اسناد به کموزیاد آن رجوع نموده و در عهده شناسند."