چکیده:
خدای متعالی،انسان را برای رسیدن به کمال،یعنی مقام قرب خویش آفریده است.ازآنجا که انسان موجودی مرکب از دو بعد مادی و معنوی است،رشد و تکامل انسان در هریک از دو بعد مادی و معنوی،تنها در سایه سعی و تلاش، محقق شده و امکان پذیر میباشد،ازاینرو،خداوند تمام امکانات لازم و هرآن چه در آسمان و زمین است را در اختیار انسان قرار داده،تا با کار و تلاش نیازهای خود را برآورده سازد و به کمال رسد.کار و تلاش رمز اصلی بقا و سر زندگی جوامع انسانی است.انسانها قسمت اعظم نیازها و احتیاجات خود را از طریق کار تامین میکنند.یکی از موضوعات مورد تاکید اسلام بحث و کار و کوشش و پرهیز از بطالت میباشد،و قرآن کریم منحصرا کار و کوشش را مبنای بهرهمندی انسان از نعمتها میداند.بدین سبب،برآن شدیم با بهره گیری از آیات قرآن"جایگاه کار شایسته را از دیدگاه قرآن"تبیین نموده و به بررسی ارزش و جایگاه کار،مصادیق کار شایسته و ناشایست در قرآن بپردازیم.
خلاصه ماشینی:
"» (نساء5/)؛"و اموال خود را که خداوند آن را وسیله قوام(زندگی شما قرار داده به سفیهان مدهید" و در جای دیگر میفرماید: «المال و البنون زینهء الحیاهء الدنیا و الباقیات الصالحات خیر عند ربک ثوابا و خیر أملا» (کهف آیه 64)؛"مال و پسران زیور زندگی دنیایند و نیکیهای ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و از نظر امید[نیز]بهتر است"، قرآن افراد متمکن را که از طریق مشروع اموالی به دست آوردهاند، افراد خوب معرفی میکند و اساسا داشتن مال و تمکن مادی را نوعی امداد الهی به حساب آورده و عنایت و تفضل معبود را در حق بندگان خدا بیان میکند.
قرآن کریم در برخی از آیات خود تنبلی و سستی را ضد ارزش معرفی میکند و اگر انسان بخواهند منطقی را پیشه کنند که منحصرا عبادت کرده در حال نماز و روزه باشد و بدون توجه به بعد مادی حیات،خود را بنده خدا معرفی میکند،قرآن چنین منطقی را مردود و مطرود میداند و میفرماید: «فإذا قضیت الصلاهء فانتشروا فی الأرض و ابتغوا من فضل الله و اذکروا الله کثیرا لعلکم تفلحون »؛ "چون نماز گزارده شد در روز زمین شودی و خدا را بسیار یاد کنید.
"(جمعه01/) جمله"و ابتغوا من فضل الله"یا تعبیرات مشابه آن در قرآن کریم به معنی طلب روزی و کسب و تجارت آمده است و این اهمیت موضوع را میرساند که خداوند بعد از عبادت معنوی انسانها را به عبادت مادی و کسب روزی حلال و پرداختن به کار و تلاش فرا میخواند و جامعه را از رخوت و سستی و بیکاری و پرداختن به امور غیر ضروری یا تفریجات غیر ضروری پرهیز میدهد و به سازندگی ،پیشرفت و توسعه دعوت میکند زیرا اگر ملتی دائما در تلاش و فعالیت های فکری و جسمی باشند ممکن نیست که پیشرفت نداشته باشند."