چکیده:
کافی نبودن آب برای محصولات کشاورزی و کمبود آن در سایر مصارف یکی از مسایل مهم اقتصادی در یک اقلیم خشک و نیمه خشک محسوب می شود. از سوی دیگر همراه با رشد روزافزون جمعیت، توسعه فعالیت های اقتصادی و بهبود در سطح استانداردهای زندگی، تقاضا برای آب افزایش یافته و نیاز به سرمایه گذاری در جهت استحصال آب به مراتب بیشتر شده است. بنابراین اعمال مدیریت تقاضای آب از طریق تعیین ارزش اقتصادی آب به عنوان رویکردی جدید، در مدیریت و بهره برداری از منابع آب ضروری به شمار می آید. در این مقاله با ارایه یک الگوی برنامه ریزی آرمانی به بهینه سازی روند تولیدات کشاورزی و تعیین ارزش اقتصادی آب در سه منطقه زیر سد بارزوی شیروان واقع در استان خراسان شمالی اقدام شده است. در این تحقیق ابتدا پنج هدف اساسی مشخص و پس از تعیین الگوی کشت بهینه، از طریق تحلیل حساسیت قیمت سایه ای آب به عنوان ارزش اقتصادی آب محاسبه شده است. بر اساس نتایج حاصله بالاترین و پایین ترین ارزش اقتصادی آب در ماه های مهر و فروردین به ترتیب معادل 2277 و 56 ریال برآورد شده است.
Water shortage for agricultural crops and other consumptions is an important problem in arid and semi-arid areas. In such places، economic and population growth and the rising standards of life create situations where fresh water is economically scarce، thus posing barriers to investments in developing alternative sources. Water has economic value only when its supply is scarce compared to its demand. Scarce water takes on economic value because many users compete for its use. This paper develops a goal programming model for the determination of optimum cropping pattern and economic value of water in three regions. The objective function of the model is the minimization of deviation from the goals. In this paper we consider five goals and then economic value or shadow price of water will be obtained with sensitivity analysis of constraints. This model has been solved by Lindo package under 2002-2003 agricultural data to Shirvan Barzo Dam region in Shirvan which is located in the north of Khorasan province. The results of this paper show that the estimation of the economic value of water ranges between 56 and 2227 and Rials.
خلاصه ماشینی:
"جدول5- ارزش اقتصادی ماهانه و میزان منابع آب استفاده نشده مناطق مختلف اراضی زیر سد بارزو شیروان در مدل برنامهریزی آرمانی در حالت دو فرض مشخص نبودن (فرض اول) و مشخص بودن (فرض دوم) تخصیص بهینه ماهانه مناطق (واحد: 10ریال- مترمکعب) منابع آب فرض اول فرض دوم میزان مازاد قیمت سایهای منطقه حاشیه قلجق منطقه زیارت منطقه سهیکآب میزان مازاد قیمتسایهای میزان مازاد قیمت سایهای میزان مازاد قیمت سایهای آب فروردین 0 6/5 005/0 0 03/0 0 0 0 آب اردیبهشت 0 0 0 9 08/0 0 0 4/6 آب خرداد 0 0 0 7/12 0 2/12 0 55 آب تیر 9/0 0 13/1 0 0 31 2/0 0 آب مرداد 0 4/31 0 147 001/0 0 01/0 0 آب شهریور 0 6/83 05/0 0 06/0 0 0 74 آب مهر 0 7/227 002/0 0 004/0 0 0 335 آب آبان 0 0 0 0 03/0 0 0 0 آب آذر 0 0 0 0 0 0 0 0 آب زمستان 0 0 0 491 0 0 0 0 منبع: یافتههای تحقیق با بررسی نتایج جدول (5) مناطق مختلف در مصرف آب اولویتبندی و نتایج آن در جدول شماره (6) ارائه شده است."