چکیده:
تالاب هور العظیم/هور الهویزه یکی از مهمترین پناهگاههای حیات وحش و اکوسیستمهای آبی مشترک بین کشور ایران(جنوب غرب)و کشور عراق و بخشی از تالابهای بزرگ بین النهرین است که تغییرات مختلف در دو دهه اخیر تأثیرات مهمی بر ساختار و کارکرد این مجموعه گذاشته است.مساحت این تالاب در فاصلهء زمانی حدود 02 سال(7631-5431)بین 000065 تا 000054 هکتار گزارش شده است .(UNEP,2001) به دلایل مختلف به مرور زمان بخش وسیعی از آن خشک شده و در سال 1991 وسعتی معادل 000013 هکتار داشته است.روند تحولات هور براساس تغییرات در عناصر ساختاری تعریف شده در 3 مقیاس(لکه،پهنه همگن و کل سیمای سرزمین)و در دو دوره زمانی 1991 و 2002 به کمک متر یکها مورد ارزیابی قرار گرفته است.نتایج نشان میدهد که روند تغییرات مشابه(خرد شدن و...)به تفکیک مکان،متفاوت و در برخی پهنهها شدیدتر است.بخش مهمی از این تغییرات بیشتر به علت فعالیتهای توسعه ضمن نادیده گرفتن تأثیرات پاییندست آنان در مقیاس کل سیمای سرزمین است،که کلیه کشورهای مرتبط در بروز عوارض و تأثیرات توسعه سهیماند و ازاینرو انجام اقدامات اصلاحی به منظور جلوگیری از روند تخریب تالاب هو العظیم مستلزم اقدامات مشترک دو یا چند جانبه و در برخی موارد با قبول مسئولیت یک کشور اولویت مییابد.
خلاصه ماشینی:
"تغییرات بهطور عام به استفاده از شبیهسازی سیستمهای اکولوژیک و یا موارد مشابه به صورت فرضی انجام گرفته است و
بر این اساس مساحت لکههای شوری،خشکی،و پوشش گیاهی در سالهای منتهی به سال 2002 افزایش یافته
به عبارت دیگر،در این پهنه لکه و بستر طبیعی بالاترین میانگین اندازهء لکه،و لکههای اختلالی شوری،خشکی و پوشش
تحلیل یافتههای پژوهش نشان میدهد که تالاب هور العظیم،سیستم اکولوژیک پیچیدهای است که در دوره مورد
مطالعه،در اثر بروز عوامل و پارامترهای مختلف در شرایط پرنوسان و اختلال قرار گرفته و سیری قهقرایی را برای سیستم به همراه داشته است؛به گونهای که سیستم در طی این دوره دچار تخریب گردیده و از مساحت آن بهطور کلی
در این میان،تغیرات صورت گرفته در تعداد و اندازهء لکهها از شاخصهای شکلگیری روند نزولی و در نهایت
ضوابط و قوانین حفاظتی کارآمد باعث سهولت خشکاندن تالاب و تبدیل آن در این بخش شده است.
این روند در چرخه طبیعی منابع غذایی نیز تأثیرگذار بوده است.
غذایی در دسترس در منطقه و به عبارتی دیگر مانع پراکندگی منطقی این منابع در حاشه هور شده است.
لکههای اختلالی خشکی با این ابعاد وسیع موجب تجمع پرندگان در یک لکه از تالاب شده و تراکم جمعیت آنها را در
رفتن مواد غذایی آبهای رودخانه(در نتیجهء فاضلاب انسانی و عناصر فسفر و ازت موجود در کودهای شیمیایی)میزان این عناصر در هور بالا میرود و باعث غنی شدن آب میشود.
از سوی دیگر،افزایش لکهء اختلالی پوشش گیاهی درونآبی تالاب میتواند باعث کاهش میزان اکسیژن
محلول گردد و در شرایط افزایش ناگهانی این پوشش باعث ظهور پدیده پرغذایی و تخریب اکوسیستم آبی هور"