چکیده:
گفتار زیر پژوهشی است دربارهء تفسیر و تأویلهای باز خوانده به امام صادق(ع)از پارهای آیات قرآن.این تفسیرها بخشی از گفتارهای تفسیری امام است که عبد الرحمن سلمی به گونهای پراکنده همراه با گفتارهای تفسیری دیگران در حقایق التفسیر خویش آورده و پل نویا آنها را بیرون آورده و جداگانه چاپ کرده است.در این پژوهش،نخست درباره پیوند امام با تصوف و عرفان به کوتاهی سخن گفتهایم،و سپس،گفتارهای تفسیری آن بزرگ را هم از دیدگاه سندی و هم از دیدگاه معنایی بر رسیدهایم و به اینجا رسیدهایم که هرچند این گفتارها از نگاه سندی استوار نیستند،و هر چند پارهای از آنها از نگاه معنایی نیز نمیتوانند پذیرفته آیند،با این همه بسیاری از آنها پذیرفتنی مینمایند.
This paper reports an investigation on Imam Sadeq’s (P.B.U.H) interpretations. It is part of Imam’s interpretive speeches cited in Abdol-Rahman Solami’s Haghayegh-al – Tafsir and also compiled by Paul Noya. The paper first mentions Imam’s relation to Sufism. It them discusses his interpretive works reported in the literature and shows many of them to be valid and acceptable.
خلاصه ماشینی:
"این سخن سلمی برمیآید که پیش از او سخنان تفسیری امام صادق(ع)و ابن عطا در میان دیگران شناخته بوده است،ولی آشکارا از آن برنمیآید که آنها را کسی یک جا نیز نوشته
این سخنان ماسینیون که پارهای از آنها را علی زیعور نیز در دیباچه کتاب یاد شدهاش،
و اگر درست باشد که جابر کتابی در زهد نیز نوشته بوده است،از آنها بیش از این گمان بر نمیآید که چه بسا جابر از امام صادق چیزهایی در تفسیر عرفانی قرآن شنیده و آموخته
استوار داشت،به ویژه که از جابر گزارش دیگری از امام صادق در دست نیست و این کار را
کرده که این گزارشها از چنین راههایی از امام صادق(ع)به دست رسیده است و نگفته که
همو از دو منصور بن عبد الله ناشناس دیگر نیز این گونه یاد کرده است:
یکی این که سلمی در نوشتههایش گزارشهای بسیاری به ویژه سخنان تفسیری ابن عطا را از منصور بن عبد الله از ابو القاسم بزاز نامی،میآورد،بیشتر بیپسایند
رضا(ع)که به گفته نجاشی کتابی نیز از گفتههای آن امام فراهم کرده بوده است:له کتاب عن
سلمی بی یاد کرد سند آورده است و در جای دیگری نیز تاکنون برای همه آنها سندی
یافت نشده است و از این روی ناچار باید پذیرفت که تفسیر امام صادق(ع)به گزارش
میان پارهای از عبارات این تفسیر عرفانی و قطعاتی از سخنان امام جعفر صادق(ع)که
پل نویا نیز در راستای استوارسازی این همگونیها،از تفسیر دیگری از امام صادق(ع)
این را نیز بیفزاییم که پارهای از شاگردان امام صادق(ع)نوشتههایی در تفسیر داشتهاند،"