چکیده:
پس از جنگ دوم جهانی،کشورهای مختلف جهان به سرعت در پی بازسازی اقتصاد خود برآمده،رشد اقتصادی مهمترین دغدغه کشورها شد.اما پس از گذشت چند دهه مشخص شد که رشد اقتصادی به تنهایی نمیتواند باعث بهبود وضعیت اقتصادی در پهنه کشور و در بین طبقات مختلف اجتماعی شود.ازاینرو پارادایم توسعه اقتصادی مطرح گردید.با روند رو به رشد اقتصاد جهانی،ارتباطات بین المللی افزایش یافت و پدیده جهانیشدن اقتصاد مطرح شد.اما آنچه بستر لازم برای این فرآیند را فراهم میکرد. پدیدهای بود به نام«کلان شهر».جهانی شدن اقتصاد بدون رقابت کلان شهرها بیمعناست.ازاینرو کلانشهرها روزبهروز نقش اساسیتری در توسعه اقتصاد ملی کشورها ایفا کرده و خواهند کرد.با این حال توسعه اقتصاد ملی کشورها و پر رنگشدن زندگی شهری و ایجاد تجمعات عظیم انسانی که کلان شهر نام گرفتهاند،جنبههای منفی بسیاری نیز در پی داشته است.با گذشت زمان میتوان دید که این کلانشهرها همان اندازه که به تولید ثروت و رفاه برای افراد پرداختهاند، باعث شدهاند که محیط زیست بشر و کره زمین نیز به شدت از نظر اکولوژیک آسیبدیده،حقوق نسلهای آتی به شدت پایمال گردد.به عبارت دیگر،انسانها برای دستیابی به زندگی بهتر کلانشهرها را ایجاد کردند اما همین کلانشهرها امروزه مهمترین آسیب را به حیات کره زمین و زندگی بشر میرسانند.این مقاله با دیدگاهی انتقادی میکوشد به تأثیراتی که اقتصاد جهانی شده بر کلان شهرها نهاده،نگاهی بیفکند و علاوه بر روشن کردن نقش کلان شهرها بر رشد و توسعه اقتصاد کشورها و جهان،جنبههایی از تأثیرات پدیده کلانشهر را نیز که کشورهای توسعه یافته میکوشند آن را پنهان نگاه دارند به نمایش بگذارد.
خلاصه ماشینی:
"باوجوداین که وضعیت کیفیت زندگی در کلانشهرهای کشورهای توسعهیافته مطلوب بوده،گاه حتی آنها رتبههای بالایی را نیز در حوزههای زیست محیطی دریافت میکنند (برای مثال کیوتو دارای رتبه اقتصادی سوم در جهان و رتبه اکوسیتی 9 میباشد)اما باید به یاد داشت که تمامی این ارزیابیها در مرزهای کلان شهر انجام شده و هیچ یک از این ارزیابیها میزان آلودگی ناشی از صنایع و تولیدات صنعتی این کلانشهرها را که به سراسر جهان صادر شده و به مرور زمان به زبالههای خطرناک تبدیل میشوند،در نظر نمیگیرند.
مطالعات بانک جهانی نشان میدهد که در زمینه آب نیز با افزایش هر،یک درصد رشد درآمد سرانه،یک جدول شماره 7-مقایسه شاخصهای اقتصادی و اکولوژیک چند کشور برتر اقتصاد جهان در سال 7002 (به تصویر صفحه مراجعه شود) درصد بر آلودگی آب افزوده میشود (www.
در جدول شماره 11،ده اکوسیتی برتر دنیا(اکوسیتیها جدول شماره 11-تحلیل مقایسهای برترین شهرهای زیستمحیطی جهان و کشورهای آنها (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول شماره 21-مقایسه تحلیلی مصرف و تولید ثروت ناشی از کلانشهرها (به تصویر صفحه مراجعه شود) شهرهایی هستند که تلاش میکنند کمتر از سوختهای فسیلی استفاده کرده،بیشتر از انرژیهای طبیعی استفاده نمایند)،از نظر کیفیت زندگی و ده کلانشهر سبز دنیا و کشوری که در آن قرار گرفتهاند،نشان داده میشود که نتایج به دست آمده جالب توجه است: در جدول شماره 11 بخشهایی که با(-)نشان داده شده، نشاندهنده عدد کوچکی بوده که در رتبههای پایین جدول کل کشورهای جهان قرار گرفته است،به جز کشور ایسلند، اکوادور و نیوزلند که واقعا از لحاظ زیستمحیطی کشورهایی کم مصرف محسوب میشوند؛سایر کشورها یا به لحاظ جایگاه جهانی یا به لحاظ جای پای کل کشور،از نظر سرانه جای پای اکولوژیک رتبه بالایی دارند."