چکیده:
سیمای زنان در بسیاری از متون ادب پارسی به وجهی نامطلوب تجلی یافته است.شکل ظاهری روایت تورات از واقعهء هبوط و تقلید برخی از متون تفسیری اسلامی از آن و تکرار همان مضامین در متون ادبی فارسی این شبهه را ایجاد کرده که بدبینی در مورد زنان ریشه در آموزههای ادیان توحیدی دارد.اندیشههای زن ستیزانه و باورهای ناروا در مورد آنان خاص فرهنگ ایران و ادبیات فارسی نیست بلکه تفکری فراگیر است که نمونههای آن را در بسیاری از فرهنگها میتوان یافت.برخی از مردمشناسان شکلگیری باورهای ناروا را در مورد زنان،ناشی از ساختار جسمانی آنان یا نقش اندکشان در اقتصاد خانواده و یا تاریخنگاری مردان دانستهاند.این موارد در گسترش بدبینی در باب زن بیتأثیر نبوده است اما با وجودی اینکه زنان در عصر اساطیر،در شکلگیری وقایع مهم و در اقتصاد جامعه،نقش مهمی داشتهاند؛اساس بدبینی دربارهء آنان به همان اساطیر باز میگردد؛به زمنی که زنان در اوج قدرت اجتماعی به یک باره تنزل مقام دادند.در این مقاله برای رسیدن به پاسخ پرسشهایی از این دست تلاش شده است:چه رابطهای بین زن و زمین در دوران اساطیر وجود داشته است؟چرا این دو به بودهاند؟این موضوع در شکلگیری ارکان داستان هبوط به روایت متون عهد عتیق چه تأثیری داشته است؟
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله برای رسیدن به پاسخ پرسشهایی از این دست تلاش شده است:چه رابطهای بین زن و زمین در دوران اساطیر وجود داشته است؟چرا این دو به بودهاند؟این موضوع در شکلگیری ارکان داستان هبوط به روایت متون عهد عتیق چه تأثیری داشته است؟ کلید واژهها: زن،هبوط،اسطوره و اسطورهشناسی،عهد عتیق،متون ادبی فارسی (به تصویر صفحه مراجعه شود) -------------- (*)دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران.
81 (01)- چند با آدم بلیس افسانه کرد چونحوا گفتش بخور آنگاه خورد اولین خون در جهان ظلم و داد از کف قابیل بهر زن فتاد -------------- (11)- از سوی عرشی که بودم مربط،او شهوت مادر فکندم کاهبطوا پس فتادم زان کمال مستتم از فن زالی به زندان رحم روح را از عرش آرد در حطیم لاجرم کید زنان باشد عظیم اول و آخر هبوط من ز زن چونکه بودم روح و چون گشتم بدن (دفتر ششم 6972 تا 99) (21)-از بارزترین دلایلی که بهانهء زن ستیزان قرار گرفته یکی هم این است که: زن از پهلوی چپ گویند برخاست نیاید هرگز از چپ راستی راست (هفت اورنگ) جامی این مفهوم را چنین بیان کرده است: زن از پهلوی چپ شد آفریده کس از چپ راستی هرگز ندیده (خسرو و شیرین) رابطه حوا و دنده چپ آدم(ع)،ظاهرا باعث شده است حتی دست چپ نیز مفهومی پست و فرعی بگیرد."